Mimo że teoria ewolucji panuje w nauce już od ponad wieku i że bez niej nie udałoby się zrozumieć złożoności świata istot żywych, wiele osób woli wierzyć, że człowiek „nie pochodzi od małpy”, ale że powstał w cudownym akcie stworzenia. A przynajmniej woli wierzyć w to, że nasz...

Powstanie życia na Ziemi Wersja z 2012-12-07 Powstanie życia na Ziemi Autor: Grzegorz Jagodziński Nasi pradziadowie żyjący wieki temu powszechnie wierzyli w samorództwo – samorzutne powstawanie myszy, much czy bakterii z brudu. Choć brzmi to niewiarygodnie, do dziś istnieją lu...

Czy 21 grudnia 2012 nastąpi koniec planety Ziemia?

Tabela stratygraficzna jest to schemat obrazujący przebieg historii Ziemi na podstawie następstwa procesów i warstw skalnych.

Napisał Grzegorz Jagodziński, autor internetowej gramatyki języka polskiego i kursu języka polskiego dla cudzoziemców. Skróty i symbole objaśniono tutaj. UWAGA: mówienie o normach językowych, gramatyce normatywnej itd. rodzi szereg problemów. O niektórych z nich można przeczyt...

Na tej witrynie przykłady z różnych języków zwykle podaje się w transliteracji na alfabet łaciński, z dodatkiem odpowiednich znaków diakrytycznych. Transliteracja jest sposobem przekładu jednego sposobu pisma na inny, i nie musi oddawać rzeczywistej wymowy. Aby się o tym przek...

Przede wszystkim zacznę od stwierdzenia, że moim zdaniem Renfrew popełnił kilka istotnych potknięć metodologicznych, które stawiają pod znakiem zapytania naukowy charakter jego dzieła. Całość sprawiła na mnie wrażenie pracy popularyzatorskiej, mającej na celu:1) podważanie rze...

Kalendarium wydarzeń związanych z wczesną historią Słowian.

Warto poznać systemy układania kostki, które angażują wyobraźnię przestrzenną. Poniżej przedstawiona metoda typu „najpierw narożniki” należy właśnie do takich systemów.

Sygnały świetlne w ruchu kolejowym informują o tym, czy droga jest wolna, czy też należy zatrzymać pojazd, czy też z jaką prędkością można przejechać.

Prześwit, szerokość toru, rozstaw szyn Prześwitem toru (linii kolejowej lub tramwajowej) nazywa się odstęp między wewnętrznymi krawędziami szyn, po których poruszają się pojazdy szynowe. Prześwit zwany jest inaczej szerokością toru lub rozstawem szyn. Wielkość prześwitu podaje...

Języki i dialekty akad. – akadyjski, alań. – alański, alb. – albański, ałt. – ałtajski, amh. – amharski, anatol. – anatolijski, ang. – angielski, arab. – arabski, aram. – aramejski, arch. – archaiczny, arcz. – arczyński, att. – attycki, aw. – awestyjski, awar. – awarski, azer....

Porządkowanie wyrazów przy tworzeniu słownika W artykule tym nie będą omawiane mechanizmy sortujące wyrazy, wbudowane do wielu języków programowania. Student informatyki nie znajdzie tu wskazówek, jak rozwiązać zadanie domowe. Tematem będzie natomiast przygotowanie i wstępna o...

W poniższym artykule przedstawiono przykłady różnych systemów liczebników występujących w rozmaitych językach. Analizie poddano wyłącznie podstawowe (słownikowe) formy liczebników głównych reprezentujących liczby naturalne dodatnie używane przy wyliczaniu. Pominięto całkowicie...

Uwaga: tutaj zapoznać się można z wstępem do typologii syntaktycznej. Wstęp Typologia syntaktyczna Humboldta Typologia syntaktyczna Mistelego Różne sposoby rozumienia aglutynacji Typologia syntaktyczna Majewicza Szyk morfemów Forma wykładników syntaktycznych Różne sposoby rozu...

Ci, którzy interesują się językiem jako hobby (np. amatorzy językotwórczości) uważają niekiedy, że zagadnienia typologii syntaktycznej, a więc na przykład te związane z ergatywnością, są tak skomplikowane, że do ich zrozumienia (i zastosowania w praktyce) potrzebne są dogłębne...

Język się zmienia i to stwierdzenie nie jest chyba dla nikogo zbytnio szokujące. Nasz język polski zmienił się trochę na przestrzeni ostatnich 10-15 lat, wchłaniając masę słów angielskiej proweniencji. Tym bardziej zmienił się na przestrzeni ostatnich stu lat, jeszcze bardziej...

Pozycja polskiego wśród języków słowiańskich Język polski należy do grupy stosunkowo bliskich sobie języków słowiańskich. W porównaniu z innymi zachował wiele archaicznych rysów. Najbliżej spokrewnione są z nim języki: kaszubski – właściwie będący pozostałością języka pomorski...

Historia zna wiele przykładów przeniesienia nazwy z jednego ludu na zupełnie inny lub nazywania przypadkowo podobnym terminem ludów bliżej niespokrewnionych. Oto lista najbardziej znanych przykładów. Europa Określenie Szkot oznaczało pierwotnie Pikta, a więc nieindoeuropejskie...

Uwaga: wszystkie cytaty w tym artykule są podane w tłumaczeniu jego autora. Z pozoru wydaje się, że historia zasiedlenia Afryki nie kryje w sobie żadnych zagadek. Szeroko znany i akceptowany model zwany „pożegnaniem z Afryką” zakłada, że gatunek Homo sapiens rozwinął się na ty...

Niektóre dane zawarte w tym artykule zaczerpnięto z tekstu Pierwsi odkrywcy Ameryki pióra Waldemara Wieszyńskiego. Z badań genetycznych, pomimo pewnej ich ułomności, wynika data powstania gatunku ludzkiego, a dokładniej czas, w którym istniał wspólny przodek wszystkich dziś is...

Artykuł ten omawia etymologię liczebników polskich na tle borealnym. Omawiane formy liczebników zebrano w tabeli na osobnej stronie. Liczebniki stanowią konserwatywną warstwę słownictwa. Pewne formy mogą pozostawać w języku przez tysiące, a nawet dziesiątki tysięcy lat jego ro...

Artykuł ten traktuje o słabo opisanym w literaturze procesie, jakim jest rozwój fonetyczny wyrazów niezgodny z regułami. Nieznane są rozmiary tego procesu, wydaje się jednak, że im wyraz częściej używany, tym ma większą szansę na nieregularną zmianę fonetyczną spowodowaną frek...

Spis treści Klasyfikacja języków turkijskich Ciekawostki dotyczące ludów turkijskich Linki Klasyfikacja języków turkijskich Zachodniohuńskie Wschodniohuńskie bułgarskie(oguryjskie) †(proto)bułgarski†chazarskiczuwaski oguzyjskie1 †Peczenegowie†UzowieGagauziGagauzi bałkańscy----...

Był w nauce okres, gdy całkiem poważnie sądzono, że pierwszym prajęzykiem – czyli językiem, od którego rozwinęły się wszystkie pozostałe – był hebrajski. Swoistą reminiscencją tego poglądu jest mniemanie o szczególnej genetycznej bliskości języków indoeuropejskich (IE) i semic...

Uwaga: termin język germański oznacza nieznany z zapisów język, będący przodkiem wszystkich współczesnych języków germańskich (niemieckiego, holenderskiego, angielskiego, szwedzkiego itd.) tak samo jak łacina jest przodkiem wszystkich języków romańskich (rumuńskiego, sardyński...

O Wenetach mówią nam rozliczne informacje zawartym w starożytnych tekstach. Nazwa ta wydaje się odnosić do różnych ludów. Czy ludy te łączyło coś ze sobą? Czy, jak chcą niektórzy, stanowili oni pozostałość przedindoeuropejskiej ludności Europy? Spróbujemy przyjrzeć się znanym...

W tym artykule przedstawione są tylko stare zapożyczenia, najczęściej takie, które można znaleźć w kilku językach słowiańskich. Związkom genetycznym poświęcono inny artykuł. Podane listy zapożyczeń warto porównać z literaturą, np. Pronk-Tiethoff, 2013. Zapożyczenia germańskie...

Uwaga: źródłem wielu podanych niżej przykładów jest książka Z. Gołąba: O pochodzeniu Słowian, zob. tutaj. Uwagi wstępne o rodzajach związków językowych Zagadnienie kontaktów językowych wymaga kilku uwag wstępnych. Przede wszystkim trzeba wyjaśnić, że grupy etniczne to zbiorowi...

Głagolica Historia pism słowiańskich jest zakotwiczona w sytuacji politycznej wieku IX (czyli lat 801–900 n.e.), poprzedza zatem utworzenie państwa polskiego o jakieś 100–150 lat. Niewiele wiadomo o tym okresie, większość zwłaszcza tego, co odnosi się do późniejszej Polski (a...