Skróty i symbole

Języki i dialekty

akad. – akadyjski,
alań. – alański,
alb. – albański,
ałt. – ałtajski,
amh. – amharski,
anatol. – anatolijski,
ang. – angielski,
arab. – arabski,
aram. – aramejski,
arch. – archaiczny,
arcz. – arczyński,
att. – attycki,
aw. – awestyjski,
awar. – awarski,
azer. – azerski,
bałt. – bałtyjski,
bask. – baskijski,
baszk. – baszkirski,
bawar. – bawarski,
berb. – berberyjski,
birm. – birmański,
błg. – bułgarski,
bret. – bretoński,
brus. – białoruski,
BS – bałtosłowiański,
burusz. – buruszaski,
celt. – celtycki,
ch. – chorwacki,
chant. – chantyjski (ostiacki, ostiak-jugryjski),
chiń. – chiński (mandaryński),
cs. – cerkiewnosłowiański,
cs.-rus. – cerkiewnosłowiańsko-ruski,
cypr. – cypryjski,
cz. – czeski,
czad. – czadyjski,
czeczeń. – czeczeński,
czuw. – czuwaski,
dac. – dacki,
dfrank. – dolnofrankoński,
dłuż. – dolnołużycki,
dniem. – dolnoniemiecki,
dor. – dorycki,
draw. – drawidyjski,
duń. – duński,
egip. – egipski,
eol. – eolski,
erz. – erzjański,
est. – estoński,
etiop. – etiopski,
etr. – etruski,
ewenk. – ewenkijski,
farer. – farerski,
fenic. – fenicki,
fiń. – fiński,
fr. – francuski,
frank. – frankoński,
fryg. – frygijski,
fryz. – fryzyjski,
gal. – galijski,
galorom. – galoromański,
galic. – galicyjski,
germ. – germański,
głuż. – górnołużycki,
gniem. – górnoniemiecki,
goc. – gocki,
gr. – grecki,
grenl. – grenlandzki,
gruz. – gruziński,
hbr. – hebrajski,
het. – hetycki,
Hez. – Hezychiusz,
hiszp. – hiszpański,
hol. – holenderski,
hom. – homerycki,
IE – indoeuropejski,
ilir. – iliryjski,
ind. – indyjski,
indoirań. – indoirański,
ir. – iryjski (irlandzki),
irań. – irański,
isl. – islandzki,
jaćw. – jaćwieski,
jakuc. – jakucki,
jap. – japoński,
joń. – joński,
kaczyń. – kaczyński,
kasz. – kaszubski,
katal. – kataloński,
kauk. – kaukaski,
kazach. – kazachski,
kipcz. – kipczacki,
kirg. – kirgiski,
koreań. – koreański,
korn. – kornijski,
krymtatar. – krymskotatarski,
kumań. – kumański,
kur. – kuryjski (kurlandzki),
kurd. – kurdyjski,
kusz. – kuszycki,
lapoń. – lapoński,
lazyj. – lazyjski,
lesb. – lesbijski,
lezg. – lezgiński,
licyj. – licyjski,
ligur. – liguryjski,
litew. – litewski,
liw. – liwski,
lud. – ludowy (łac. lud. – łacina ludowa),
luw. – luwijski,
łac. – łaciński,
łot. – łotewski,
łuż. – łużyckie,
mac. – macedoński (słowiański),
mandż. – mandżurski,
mans. – mansyjski (wogulski, woguł-jugryjski),
maryj. – maryjski (czeremiski),
mesap. – mesapijski,
moksz. – mokszański,
mong. – mongolski,
mordw. – mordwiński (erzjański lub mokszański),
myc. – myceński,
n (jako pierwszy element skrótu) – nowo…,
ndn – nowodolnoniemiecki,
ngan. – nganasański,
ngr. – nowogrecki,
nider. – niderlandzki,
niem. – niemiecki,
nien. – nieniecki,
nord. – nordycki, staronordycki,
norw. – norweski,
nostr. – nostratycki,
ogólnosłow. – ogólnosłowiański,
oguz. – oguzyjski,
orm. – ormiański,
oset. – osetyński (iroński),
osk. – oskijski,
PA – praałtajski,
PAA – praafroazjatycki,
palaj. – palajski,
PBF – prabałtofiński,
PBS – prabałtosłowiański,
pcelt. – praceltycki,
pelazg. – pelazgiński,
pers. – perski,
PG – pragermański,
pgr. – pragrecki,
PIE – praindoeuropejski,
płac. – późnołaciński,
płd. – południowy, południowo-,
płn. – północny, północno-,
pol. – polski,
port. – portugalski,
prasłow. – prasłowiański,
prbłg. – protobułgarski,
protoital. – protoitalski,
prow. – prowansalski (oksytański),
prus. – pruski, staropruski,
przedIE – przedindoeuropejski,
przedsłow. – przedsłowiański,
PS – prasłowiański,
PSem – prasemicki,
PSK – prasinokaukaski,
PU – prauralski,
PUF – praugrofiński,
ros. – rosyjski,
rumuń. – rumuński,
rus. – ruski,
s-ch. – serbsko-chorwacki,
saam. – saamski, lapoński,
sabiń. – sabiński,
sas. – saski, saksoński,
scs. – staro-cerkiewno-słowiański,
selkup. – selkupski,
sem. – semicki,
sgn – starogórnoniemiecki,
sinokauk. – sinokaukaski,
skr. – sanskrycki,
słow. – słowiański,
słwc. – słowacki,
słwń. – słoweński,
st (jako pierwszy element skrótu) – staro…,
stmac. – staromacedoński, macedoński (bałkański, nie słowiański),
sum. – sumeryjski,
swań. – swański,
syr. – syryjski,
szk. – szkocki (gaelicki),
szw. – szwedzki,
ś (jako pierwszy element skrótu) – średnio…,
śdn – średniodolnoniemiecki,
śgn – średniogórnoniemiecki,
tamil. – tamilski,
tatar. – tatarski,
toch. – tocharski (jeśli nie podano inaczej, tocharski A),
trac. – tracki,
tung. – tunguski,
tur. – turecki,
turk. – turkijski,
turkm. – turkmeński,
tuw. – tuwiński,
tybet. – tybetański,
tyrol. – tyrolski,
udm. – udmurcki (wotiacki),
UF – ugrofiński,
ugar. – ugarycki,
ujg. – ujgurski,
ukr. – ukraiński,
ulcz. – ulczyjski,
umbr. – umbryjski,
uzb. – uzbecki,
wal. – walijski,
wed. – wedyjski,
wenet. – wenetyjski,
węg. – węgierski,
wlkp. – wielkopolski,
wł. – włoski,
wsch. – wschodni, wschodnio-,
zach. – zachodni, zachodnio-;
zyr. – zyriański.

Skróty

abl. – ablativus, oddalnik,
abs. – absolutivus, przypadek absolutny,
acc. – accusativus, biernik,
anal. – analogicznie,
aor. – aoristus, aoryst,
B – biernik,
C – celownik,
cz. – czas,
czas. – czasownik,
D – dopełniacz,
dat. – dativus, celownik,
dawn. – dawniej,
dial. – dialekt, dialektalny, dialektyczny,
dk – dokonany,
dosł. – dosłownie,
du. – dualis, liczba podwójna,
erg. – ergativus, działalnik,
etym. – etymologia, etymologiczny, etymologicznie,
f – femininum, rodzaj żeński,
f. – forma,
gen. – genetivus, dopełniacz,
imperf. – imperfectum,
inch. – inchoatywny, forma inchoatywna (wyrażająca rozpoczynanie się czynności),
ins. – instrumentalis, narzędnik,
jęz. – język, języki,
klas. – klasyczny,
kr.f. – krótka forma (przymiotnika),
liter. – literacki,
lm – liczba mnoga,
loc. – locativus, miejscownik,
lp – liczba pojedyncza,
lpd – liczba podwójna,
m – masculinum, rodzaj męski, wyraz rodzaju męskiego,
m₁ – rodzaj męskoosobowy,
m₂ – rodzaj męskożywotny,
m₃ – rodzaj męskonieżywotny,
m-os. – rodzaj męskoosobowy, wyraz lub forma rodzaju męskoosobowego,
Ms – miejscownik,
m-nżyw. – rodzaj męskonieżywotny, wyraz rodzaju męskonieżywotnego,
m-żyw. – rodzaj męskożywotny, wyraz rodzaju męskożywotnego,
N – narzędnik,
n – neutrum, rodzaj nijaki, wyraz rodzaju nijakiego,
ndk – niedokonany,
ndm. – nieodmienny,
niekt. – niektóry,
niereg. – nieregularny, nieregularnie,
nm-os. – forma niemęskoosobowa,
nom. – nominativus, mianownik,
odm. – odmiana, typ odmiany,
ort. – ortografia, ortograficzny,
p. – patrz (odsyłacz do innego hasła w słowniku),
perf. – perfectum,
pl. – pluralis, liczba mnoga,
pl.t. – plurale tantum, używany tylko w liczbie mnogiej,
podst. – podstawa,
poet. – poetyckie,
por. – porównaj (z wyrazem, którego nie ma w tym słowniku),
prt. – partitivus, cząstkownik,
przen. – przenośnie,
przeszł. – przeszły (czas),
przym. – przymiotnik,
przyszł. – przyszły (czas),
reg. – regularny, regularnie, reguła,
rekonstr. – rekonstrukcja, rekonstruowany,
rodz. – rodzaj,
rozk. – rozkazujący (tryb),
rzecz. – rzeczownik,
sg. – singularis, liczba pojedyncza,
spokr. – spokrewniony,
st. abs. – status absolutus,
st. constr. – status constructus,
st. emph. – status emphaticus,
ter. – teraźniejszy (czas),
tr. – tryb,
t.s. – to samo (znaczenie);
voc. – vocativus, wołacz,
W – wołacz,
wt. – wtórnie,
wulg. – wulgarnie,
zapoż. – zapożyczony, zapożyczenie, zapożyczono,
zob. – zobacz (odsyłacz do innego hasła w słowniku),
ż – rodzaj żeński, wyraz rodzaju żeńskiego.

Symbole

ъ – jer tylny (jor),
ь – jer przedni,
ǫ – scs. nosowe o,
x – scs. dźwięk odpowiadający polskiemu ch,
> – „zmieniło się w”,
< – „pochodzi od”.

Skróty publikacji

CP: Saloni Z., Czasownik polski. Odmiana. Słownik, wyd. 3 zm., WP, Warszawa 2007.
ISJP: Inny słownik języka polskiego pod red. M. Bańki, PWN, Warszawa 2000.
NSPP: Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego, PWN, Warszawa 1999.
PBB: Tytuła M., Łosiak M., Polski bez błędów. Poradnik językowy dla każdego, ParkEdukacja, Warszawa – Bielsko-Biała 2008.
SGJP: Saloni Z. i in., Słownik gramatyczny języka polskiego, WP, Warszawa 2007.
SJPDor: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, PWN, Warszawa 1958–1969.
SNW: Grzenia J., Słownik nazw własnych, PWN, Warszawa 2003.
SPPGrze: Grzenia J., Słownik poprawnej polszczyzny, Świat Książki, Warszawa 2004.
SSiZ: Bańko M., Drabik L., Wiśniakowska L., Słownik spolszczeń i zapożyczeń, PWN, Warszawa 2007.
SWK: Bańko M., Krajewska M., Słownik wyrazów kłopotliwych, PWN, Warszawa 1994.
SZAP: Słownik zapożyczeń angielskich w polszczyźnie, PWN, Warszawa 2010.
SZNP: Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, PWN, Warszawa 2008.
WSO: Wielki słownik ortograficzny pod red. E. Polańskiego, PWN, Warszawa 2006; także wydanie internetowe
WSPP: Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. A. Markowskiego, PWN, Warszawa 2004.

Artykuł został opublikowany także na witrynie autora pod adresem http://grzegorj.5v.pl/lingwpl/skroty.html

nauka