„Kobiety są malarkami […] Kolory, które wybierają to […] czerwony, żółty i niebieski, bardzo błyszczące i urzekające […] Tworzą figury ptaków, bestii, ludzi, drzew […]”
Dawno, dawno temu, indiańska kobieta bóg, Kabayaí, nauczyła mieszkanki społeczności Kuna (grupa Indian zamieszkujących tereny kolumbijskiego regionu Urabá) wyszywania oryginalnych ubrań. Celem tego zadania miało być stworzenie niepowtarzalnego stroju. Od tego czasu, kobiety Kuna podtrzymują tę tradycją, chodzą ubrane w molas całe życie i w nich spoczywają w ziemi, w dniu, w którym odchodzą z tego świata.
Jednym z istotnych elementów molas jest ich dualizm, temat niezwykle ważny dla wielu rdzennych społeczności Ameryki Południowej. Według wierzeń Indian Kuna, wszelkie stworzenia na Ziemi posiadają swój purba (drugie ja, ukryta esencja, dusza): ludzie, zwierzęta, rośliny, przedmioty, itd.
Samo słowo mola oznacza parę warstw, które ją tworzą. Warstwy te połączone są ze sobą zgodnie z formami stylistycznymi przekazywanej ustnie literatury. Rytualne śpiewy Indian Kuna składają się ze zwrotek i powtórzeń, którym towarzyszą prawie niezauważalne modyfikacje w słownictwie, dźwięku lub znaczeniu. Jest to rodzaj subtelnej gry, która zawiązana zostaje między czarem rytmu i przyjemnością wariacji. To samo dzieje się z molas. Dwie warstwy materiału zmieniać mogą główny motyw, kolor lub tło.
Tematem, który zwykle powtarza się w molas jest obraz labiryntu. Indianie Kuna wierzą, że człowiek, bogata, tropikalna roślinność i zwierzęta to połączone ze sobą za pomocą skomplikowanych dróg elementy.
Molas to kartki książki, będącej pamiętnikiem Indian Kuna, na które kobiety przelewają wizję świata, to, co istnieje ponad nim, epizody pochodzące z literatury, śpiewy, wiersze i zwyczaje. Ten ostatni rodzaj molas określany jest jako pabgan igar miolakana (molas będące drogami ojców).
W efekcie, sztuka molas, uprawiana przez kobiety należące do tej indiańskiej, kolumbijskiej społeczności, ukazuje nie tylko ogromny, naturalny gust i wyczucie artystyczne, ale również szeroko prezentuje niezwykle oryginalną kulturę.
Źródło: Ewa Kulak
Licencja: Creative Commons