Prawo do dysponowania grobem zyskujesz z chwilą podpisania umowy z zarządcą cmentarza (komunalnego lub wyznaniowego).
Stajesz się wtedy tzw. założycielem grobu, ale nie oznacza to, że stajesz się właścicielem miejsca na cmentarzu, ponieważ grunt nadal należy do nekropolii.
Kto jest uprawniony do dysponowania grobem?
Do czasu pierwszego pochówku Ty jako założyciel grobu masz prawo m.in. do samodzielnego zagospodarowania miejsca na cmentarzu (tzn. wybudowania nagrobka, zasadzenia kwiatów), jednak na warunkach określonych w umowie zawartej z zarządcą cmentarza.
Masz prawo do pochówku w tym grobie, ale nie masz możliwości wyboru osób, które spoczną obok Ciebie po śmierci (np. poprzez wskazanie w testamencie konkretnych członków rodziny).
Do momentu pierwszego pochówku. Możesz odstąpić lub odsprzedać prawo do dysponowania miejscem na cmentarzu innej osobie.
Uwaga! W każdym mieście, a nawet dzielnicy, przepisy mogą być rożne. Zawsze powinieneś sprawdzić, czy na pewno możesz np. odsprzedać prawo do grobu.
Dysponowanie miejscem na cmentarzu to również czynności związane z kultem pamięci pochowanej osoby. Mają one charakter religijny (np. modlitwy, zapalanie zniczy, kupowanie kwiatów) oraz materialny (np. umieszczenie na płycie napisu lub zdjęcia).
Co się zmienia po pierwszym pochówku?
Po śmieci założyciela grobu, prawo do jego pochówku oraz dysponowania mogiłą zyskają jego bliscy (m.in. żona, dzieci).
Jeżeli jednak najpierw zostanie pochowany ktoś z rodziny (np. matka założyciela grobu), osobami uprawnionymi do dysponowania grobem automatycznie staną się również wszyscy bliscy zmarłego (m.in. małżonek, rodzeństwo).
Jeśli np. tylko jedna osoba z rodziny pokryła koszty zakupu miejsca na cmentarzu i budowy nagrobka, i tak nie zostanie uznana za wyłącznego dysponenta grobu, bo prawo do grobu ma inny charakter niż własność czy użytkowanie. Główna różnica jest taka, ze nie można go nabyć na wyłączność.
Uwaga! Grób, w którym ktoś został pochowany, nie może być przedmiotem obrotu. Nie można go sprzedać, wynająć ani zapisać w testamencie. Ryzykowne może być również "nabycie" takiej kwatery od innej osoby, bo w praktyce może się okazać, że nie będziesz miał prawa nawet do własnego pochówku.
Czy i kiedy prawo do grobu może wygasnąć?
Zarządca cmentarza ma prawo do ponownego wykorzystania grobu po 20 latach.
Uwaga! Zasada ta dotyczy tylko grobów ziemnych lub murowanych jednoosobowych.
Aby zapobiec takiej sytuacji, należy zwrócić się do zarządcy cmentarza i dopełnić formalności. Wiążą się one ze złożeniem zastrzeżenia, podpisaniem umowy i wniesieniem opłaty. W ten sposób przedłużysz swoje prawo do grobu na kolejne 20 lat lub więcej.
Uwaga! Umowa powinna być sporządzona na piśmie, a fakt jej zawarcia odnotowany w księdze grobów.
Prawo do grobu wygasa dopiero w momencie, gdy zarząd cmentarza faktycznie pochowa w nim niespokrewnioną osobę.
Uwaga! Zarządca cmentarza nie ma prawa do ponownego użycia grobu murowanego, przeznaczonego do pochówku ciała więcej niż jednej osoby lub urny (czyli wieloosobowego). Opiekunowie takiego grobu nie muszą więc obawiać się likwidacji ani ponosić co 20 lat opłat z tytułu przedłużenia praw do dysponowania nim. Jeśli poniosły takie opłaty, mogą domagać się zwrotu pieniędzy.
Kto rozstrzygnie spór, jeśli w rodzinie jest konflikt?
Zdarza się, że pomiędzy członkami rodziny dochodzi do konfliktu o prawa do grobu, którego nie potrafią rozwiązać sami. Wtedy należy się zwrócić do sądu okręgowego, który weźmie pod uwagę uprawnienia stron sporu.
Licencja: Creative Commons