Czy to jak działa serwis internetowy, na przykład ten ulubiony przez nas, można zrozumieć i czy taka wiedza jest ciekawa i coś nam może dać pożytecznego?
Przeglądarkowe aplikacje internetowe
Serwisy internetowe to w większości aplikacje internetowe wykorzystujące przeglądarki do komunikacji z użytkownikiem. A czy są jakieś inne? Na przykład słynny sklep z muzyką iTunes.com wymaga instalowania specjalnego programu służącego tylko do zakupu plików muzycznych od Apple i nagrywania ich na iPoda i na płyty. Również gdy kupimy grę w sklepie to przeważnie sam program gry będzie nam zapewniał komunikację z serwerem gry i innymi graczami a nie przeglądarka. A co to są przeglądarkowe aplikacje internetowe? Najprościej mówiąc to programy, chociaż jeszcze inne niż te instalowane pod WINDOWS czy DOS to jednak szybko odchodzą od czystego "przeglądania stron", a tworzą wyrafinowane oprogramowanie zdolne pomagać nam w wielu dziedzinach życia. Nie wymagają instalowania i pozwalają na bieżące agregowanie danych od wielu użytkowników.
Jak jest zbudowany serwis internetowy?
Najprościej rzecz ujmując to wpisując adres naszego serwisu internetowego w okno przeglądarki wywołujemy, gdzieś zwykle daleko od nas, jego działanie na naszą rzecz. Jednak kod, który zaczyna działać na naszą rzecz zwykle rozprasza się na trzy części(patrz rysunek): kod pozostający na serwerze, kod który przenosi się do naszej przeglądarki na naszym komputerze i wreszcie kod, który sięga po wspólne dla wszystkich uzytkowników lub wydzielone tylko dla nas dane w bazie danych. Dopiero harmonijna współpraca tych trzech elementów daje serwis internetowy z prawdziwego zdarzenia obojętnie czy to jest serwis społecznościowy, zakupowy czy jakiś inny. W ostatnich latach obserwuje się istotne zwiększenie udziału kodu w przeglądarce co owocuje tym, że działanie serwisu internetowego od strony komfortu posługiwania się nim zaczyna przypominać aplikacje instalowane pod Windows czy innym systemem okienkowym. Z kolei złożoność bazy danych pozwala gromadzić użytkownikom serwisu coraz więcej różnorodnych informacji i wymieniać się z nimi.
Warstwy serwisu i ich niezależność
Schemat trzech niezależnych komponentów serwisu internetowego jest już dość dobrze ugruntowany i każda z tych warstw jest względnie niezależna od innych pod względem zastosowania konkretnej technologii.
Najbardziej widoczna jest technologia wykorzystana w przeglądarce. Podstawowy schemat to zastosowanie języków: HTML, CSS i JavaScript jednocześnie. Jednak powszechnie wykorzystywane rozszerzenie przeglądarki o rozszerzenie FLASH powoduje, że wiele stron stosuje też tę technologię w mieszanym połączeniu z tą podstawową lub całkiem odrębnie. Takie czysto FLASHowe strony są dosyć łatwe do zidentyfikowania, bo przeważnie działają wolniej, mając za to zniewalająca stronę graficzną. Już nieco rzadziej stosuje się tzw. aplety Java tj. język Java działający w przeglądarce. Podobnie jak Flash wymaga instalowania dodatkowego oprogramowania przez użytkownika.
Technologii realizujących przetwarzanie skryptów na serwerze jest znacznie więcej. Za najbardziej profesjonalną uchodzi wykorzystanie języka JAVA, ale tym razem na serwerze, co nazywa się serwletami JAVA. Jednak obecnie najpowszechniejsze wśród firm hostingowych jest udostępnianie maszyn dla języka PHP. Starszym rozwiązaniem są tzw. skrypty CGI, a najnowszym to RUBY i jego środowisko. To jednak nie wyczerpuje dostepnych i dość popularnych technologii.
Wśród technologi baz danych króluje posługiwanie się językiem SQL i systemami takimi jak: MySQL, PostgreSQL czy wreszcie DB/2. Spośród innych spsosobów dostępu do baz danych wyróżnia się bardzo szybka, ale o dużo skromniejsza CASSANDRA wyrosła z doświadczeń facebooka i wykorzystywana jeszcze m.in. przez twittera.
HTML nie wystarczy
Wiele osób wyniosło znajomość języka HTML ze szkoły, pogłebianą często przez tworzenie szablonów dla blogów i wykorzystanie CSS. To jednak umiejętności mocno niewystarczające dla stworzenia prawdziwego serwisu internetowego.
Jednak tych, którzy nie znają nawet HTML mogę pocieszyć, że tzw. systemy zarządzania treścią pozwalają realizować typowe serwisy internetowe nawet bez znajomości HTML, a jedynie dzięki narzędziom podobnym do typowych edytorów tekstu i programom pozwalającym na wybór z bogatego menu możliwości.