ترخیص کالا، از جمله اقدامات بسیار حیاتی در حوزه صادرات و واردات می‌باشد. اگر شما کالایی از خارج از کشور وارد می‌کنید، این کالا به اداره گمرکی منتقل می‌شود و شما مجبور به انجام مراحل ترخیص برای آن هستید. همچنین این مسئله در مورد صادرات نیز اعمال می‌شود، به این معنی که کالا ابتدا به گمرک می‌رود و پس از انجام مراحل ترخیص، اجازه‌ی صادره شدن را می‌یابد.
برای ترخیص کالا، مراحل مختلفی وجود دارد که نیازمند شناخت دقیق قوانین و مقررات مربوطه است. توجه داشته باشید که اگر این مراحل به نادرستی انجام شود، ممکن است کالای شما به عنوان کالای قاچاق محسوب شود و عواقب مالی و قانونی جدی به دنبال داشته باشد.
بنابراین، آشنایی کامل با مراحل ترخیص کالا بسیار حیاتی است. ممکن است که تاجران به دلیل مشغله‌های خود در زمینه صادرات و واردات وقت کافی برای آموزش و شناخت این موارد را نداشته باشند. در این حالت، ترخیص کاران حرفه‌ای به عنوان کمکی برای آنها وارد عمل می‌شوند.
در این مقاله، سعی داریم به شما مفاهیم و مراحل ترخیص کالا را توضیح دهیم. همچنین اگر سوالاتی در مورد ترخیص کالا یا ابهاماتی دارید، می‌توانید با مشاوران همراه شیپینگ تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.
ترخیص کالا چیست و در کجا انجام می‌شود؟
مفهوم ترخیص کالا به عنوان یک فرآیند اداری و مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد که برای وارد کردن کالا به کشور و از گمرک آزاد کردن آن، اجرا می‌شود. وقتی یک کالا به کشور وارد می‌شود، باید مراحل ترخیص را طی کرده و هزینه‌هایی مانند مالیات، سود بازرگانی، حقوق گمرکی و سایر هزینه‌های مرتبط با صادرات و واردات بر روی آن پرداخت شود. این فرآیند به دلیل پیچیدگی و مراحل مختلفی که دارد، نیازمند مطالعه دقیق قوانین و مقررات مربوطه و دقت در اجرای مراحل است. برای انجام ترخیص کالا، معمولاً به کمک ترخیص‌کاران حرفه‌ای و متخصصی که با این مسائل آشنا هستند، نیاز است.ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی
مکان انجام ترخیص کالا به نوع کالا و موقعیت شما دارد. اما به طور کلی، ترخیص کالا معمولاً در گمرک‌ها انجام می‌شود. همچنین، در صورت تمایل صاحب بار، ممکن است کالا به یک گمرک دیگر برای ترخیص ارسال شود.
در ایران، گمرک‌های مهمی برای انجام ترخیص کالا وجود دارد، این گمرک‌ها عبارتند از:
گمرک خرمشهر: که در بندر خرمشهر واقع شده و یکی از بزرگترین گمرک‌ها برای ترخیص لوازم خانگی و آشپزخانه است.
گمرک بندر عباس: که از بزرگترین و پرترافیک‌ترین گمرک‌های ایران به شمار می‌آید و برای ترخیص از این گمرک، ترخیص‌کاران با تجربه توصیه می‌شوند.
گمرک بوشهر: یکی از گمرک‌های جنوبی ایران با ترافیک بالا.
گمرک فرودگاه امام خمینی: این گمرک برای ترخیص ماشین‌آلات، قطعات و لوازم یدکی ماشین‌آلات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
گمرک شهریار تهران: واقع در غرب تهران و به عنوان اصلی‌ترین واحد ترخیص خودروهای کشور شناخته می‌شود.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
- مهم ترین مراحل ترخیص کالا شامل موارد زیر می‌شود:
- دریافت کالا توسط گمرک و دریافت صورتجلسه انبار گمرکی
- دریافت پکینگ لیست و اطلاعات مربوط به محتویات
- دریافت مجوز ثبت سفارش بازرگانی
- هماهنگی های لازم برای بازرسی کالاها در گمرک
- تهیه مدارک مورد نیاز برای تخصیص ارز و انتقال وجه
- انتخاب یکی از شرکت های حمل و نقل
- تنظیم پیش‌فاکتور اظهارنامه
- تهیه و آماده‌سازی اسناد مربوطه
- ارائه اظهارنامه در سیستم الکترونیکی گمرکی
- دریافت نمودن پیگیری اظهارنامه
- چاپ اظهارنامه
- بازرسی کالاها و ارزیابی آنها در گمرک
- دریافت مجوزهای مورد نیاز
- بررسی تعرفه‌های گمرکی
- بررسی اظهارنامه و تطابق بار با آن
- پرداخت حقوق گمرکی و عوارض مالی در صندوق
- بارگیری و تحویل کالا
- خروج کالا از گمرک و ورود آن به کشور
- در ادامه، برخی از این مراحل را برای شما شرح می‌دهیم.
ثبت اظهارنامه
در ابتدایی‌ترین مرحله پس از ورود کالا به گمرک، لازم است اطلاعات مربوط به صادرات یا واردات کالا را در سیستم گمرک ثبت کنید. این اقدام می‌تواند به صورت آنلاین انجام شود از طریق سامانه‌ی EPL. در این مرحله، مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا باید تکمیل و ارائه شود. پس از تایید، یک شماره سریال و شماره مرجع به شما اعطا خواهد شد که باید آن را نگه دارید.
دریافت کوتاژ ( تایید هویت)
در این مرحله، پس از بررسی مدارک، نوبت به تایید هویت می‌رسد. دفتر تایید هویت، پس از تایید هویت صاحب بار، شماره ثبت یا کوتاژ را صادر می‌کند. پس از ثبت کوتاژ، اظهارنامه شما مهر خواهد شد.
کنترل و ارزیابی کالا
در این مرحله، کالا بسته به نوع خود به یک یا چند ارزیاب گمرکی ارجاع می‌شود. میزان بار، تطابق با مدارک و سایر موارد مورد بررسی قرار می‌گیرد. در صورت عدم مشکل، ارزش کالا توسط دایره ارزش تایید می‌شود.
اخذ مجوز
در این مرحله، مجوزهای مورد نیاز برای خروج کالا باید اخذ شود. این شامل مجوزهای مختلفی از جمله مجوزهای بهداشتی، تجهیزات خاص و غیره می‌شود.
بررسی تعرفه
در مرحله‌ی بعدی، کالا با مدارک مربوطه بررسی و تطابق داده می‌شود و سپس تایید نهایی می‌شود.
مراحل پرداخت و دریافت از انبار
تا این نقطه، در صورت موفقیت‌آمیز بودن مراحل قبلی، نوبت به پرداخت هزینه‌های آزادسازی کالا می‌رسد.
تسویه حساب و صدور سند ترخیص
در این مرحله، صاحب بار باید مبلغی که توسط مقامات گمرکی تعیین شده را پرداخت کرده و سپس سند ترخیص (پروانه سبز) را دریافت نماید. صادر شدن پروانه سبز به معنای اخذ مجوز برای خروج کالا از انبار می‌باشد.
درخواست بارگیری
پس از تسویه‌ی حساب و صدور سند ترخیص، باید به منظور دریافت قبض انبار اقدام نمایید. با این قبض، گمرک مجوز بارگیری را صادر خواهد کرد. همچنین باید هزینه‌های نگهداری در انبار را به مسئول نگهداری کالا پرداخت کنید.
خروج کالا
آخرین مرحله از فرآیند ترخیص کالا، خروج کالا از محل انبار گمرکی است. ابتدا باید فیش انبار را از انباردار دریافت نموده و این مدرک نشان دهنده تحویل کالا به شما می‌باشد. پس از دریافت این سند، می‌توانید وسیله حمل و نقل مورد نظر خود را وارد گمرک نموده و کالای خود را از انبار گمرک خارج کنید.
نکات و تبصره‌های موجود در خصوص ترخیص کالا
اداره گمرک، پس از گذشت سه ماه از تحویل کالا، می‌تواند همان کالا را به عنوان بار متروکه در نظر بگیرد و با درخواست مالک بار و پرداخت هزینه‌ی انبارداری، مدت زمان نگهداری را به دو ماه دیگر تمدید کند. از طرفی، اگر تا یک ماه از صدور سند ترخیص گذشته و کالا از انبار خارج نشده باشد، به عنوان بار متروکه در نظر گرفته می‌شود که در صورت لزوم، مالک بار می‌تواند این مدت زمان را تمدید کند.
در صورتی که کالا دارای تاریخ انقضا باشد و امکان نگهداری در گمرک وجود نداشته باشد، برای انتقال آن به گمرک دارای تجهیزات مناسب اقدام شود.
ممکن است برخی موانع باعث متوقف شدن فرآیند ترخیص کالا شوند، اما این موضوع باعث متروکه شدن کالا نمی‌شود.
لیست مدارک لازم برای ترخیص کالا
مدارک مورد نیاز در مراحل مختلف ترخیص کالا عبارتند از:
- پیش‌نویس و ثبت در سیستم EPL گمرک
- تصویر کارت بازرگانی
- قبض انبار
- بارنامه
- گواهی مبدأ
- پرفورما یا پیش فاکتور
- فاکتور
- ترخیصیه
- اعلامیه تأمین ارز
- مجوز ثبت سفارش
- بیمه نامه گمرکی
- پروانه بهره‌برداری مربوط به شرکت‌های تولیدی که قصد صادرات دارند
- مجوزهای قانونی در صورت لزوم
- وکالتنامه رسمی (در صورت استفاده از خدمات ترخیص‌کار)
- علاوه بر این، مدارک شخصی مالک کالا نیز الزامی است. به عنوان مثال اصل و کپی کارت ملی و کارت بازرگانی. در مورد ترخیص‌کار، مدارک مورد نیاز شامل اصل و کپی کارت ملی، وکالتنامه محضری و معرفی‌نامه شرکت است.
هزینه ترخیص کالا از گمرک
به منظور پاسخ به این سؤال، ابتدا باید با اقساط هزینه‌های گمرکی آشنا شوید. این هزینه‌ها عبارتند از:
- هزینه‌های نگهداری انبار
- هزینه‌های بارگیری و تخلیه
- حقوق ورودی گمرک
- هزینه‌های بازرسی کالا
- مقررات آزمایشگاهی
هزینه های تخلیه، بارگیری و انبارداری
مقدار این هزینه‌ها بر اساس وزن، اندازه، تعداد کالاها، زمان نگهداری در انبار، و نوع انبار محاسبه می‌شود. به منظور کاهش هزینه‌های انبارداری، باید مراحل ترخیص کالا را به گونه‌ای انجام دهید که بار شما به مدت زمان کمتری در گمرک نگهداری شود؛ زیرا در غیر این صورت، هزینه‌های انبارداری به طور قابل توجهی افزایش خواهند یافت.
حقوق گمرکی
حقوق گمرکی برابر با ۴ درصد ارزش گمرکی به علاوه سود بازرگانی است. این هزینه متداول در گمرک‌های کشورهای مختلف است و همه بازرگانان ملزم به پرداخت آن هستند. همچنین، سود بازرگانی برای هر کالا متفاوت است و به صورت جداگانه به ازای هر سال تعیین می‌شود.
ارزش گمرکی کالاها
ارزش کالاهای وارد شده برابر با کل هزینه‌هایی است که برای ورود کالا به گمرک پرداخت شده است و این هزینه‌ها شامل هزینه‌های خرید کالا، حمل و نقل، و بیمه می‌شود. هر هزینه دیگری که پیش از ورود کالا به گمرک پرداخت شده باشد نیز در این بخش محاسبه می‌شود. به منظور کاهش هزینه‌های گمرکی، لازم است این بخش نیز با دقت محاسبه و پرداخت گردد.
محاسبه هزینه ترخیص کالا از گمرک در سال ۱۴۰۲
برای تخمین دقیق هزینه‌های ترخیص کالا، شما باید ابتدا اقدام به محاسبه موارد زیر کنید:
- ۴ درصد از ارزش کالا را به عنوان حقوق گمرکی محاسبه کنید.
- سپس، سود بازرگانی محصول را از قبل به دست آمده به میزان فوق اضافه نمایید.
- ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده) را به جمع این مقدار افزوده و در نظر بگیرید.
- ۱ درصد هم برای عوارض هلال احمر در نظر بگیرید و به محاسبه اضافه نمایید.
- هزینه‌های دیگری نیز وجود دارد، از جمله هزینه‌های بیمه کالا و دیگر عوامل، که ممکن است به مجموع معادله افزوده شوند. برای دستیابی به سودآوری بهتر تجارت خود، باید این هزینه‌های ترخیص کالا را دقیقاً محاسبه کنید و در معادله سود خود در نظر بگیرید.
وظایف ترخیص‌کار
همانطور که تا الآن توضیح داده شده، برای ترخیص کالا، باید مراحل مختلفی را طی کنید، و اگر مشکلی پیش بیاید، ممکن است با عدم ترخیص کالا مواجه شوید. با این حال، وقتی این فرآیند را به یک ترخیص‌کار حرفه‌ای بسپارید، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که او با تجربه‌ای دقیق در انجام این مراحل کمک خواهد کرد. ترخیص‌کار وظیفه دارد تمامی مراحل ترخیص کالا را انجام دهد، از جمله بررسی مدارک و اخذ مجوزهای لازم. او باید مجوزها و مدارک مورد نیاز را به دقت تهیه کرده و مراحل ترخیص کالا را به نحوی انجام دهد که به شما زمان و هزینه صرفه‌جویی کند.
ترخیص‌کار همچنین باید با تمامی قوانین مربوط به ترخیص کالا آشنا باشد و تمامی تغییرات و به‌روزرسانی‌های این حوزه را دنبال کند. به عنوان بازرگان، باید اطمینان حاصل کنید که ترخیص‌کاری که انتخاب می‌کنید، صلاحیت لازم برای انجام این کار را دارد و مطمئن باشید که تجربه کافی در انجام مراحل ترخیص کالا دارد.
جمع بندی
ترخیص کالا مربوط به مراحلی است که برای آزاد شدن بار وارد گمرک شده لازم است طی شود. این فرایند شامل ارائه مدارک مورد نیاز و پیروی از مراحل خاصی است که در این مقاله به طور جامع بررسی شد. معمولاً ترخیص کالا توسط خود صاحب بار انجام نمی‌شود و به شرکت‌های متخصص مراجعه می‌شود که تجربه کافی در این زمینه دارند.
یکی از این شرکت‌ها، کمپانی همراه شیپینگ است که به دلیل تجربه‌ی طولانی در زمینه‌ی ترخیص کالا، از مهارت بالایی در انجام این فرایند برخوردار است. تیم متخصص این شرکت با قوانین و مقررات مربوطه آشنا است و به شما اطمینان می‌دهد که کارهای ترخیص کالای شما به خوبی انجام خواهد شد.