Amed ikinci el pazarı
- "Eskiden giyilmeyen giysiler getirilir, çoğu zaman ücretsiz olarak bize verilirdi. Biz de bunları çok düşük fiyata satıp geçimimizi yapardık. Ama şimdi bu değişti. Zamlarla yoksul tam yoksul zengin tam zengin oldu. Orta sınıf eridi gitti.”
MUSTAFA DOĞAN / AMED
Türkiye İstatistik Kurumu’nun Eylül ayında 81 kentte yaptığı "Yaşam Memnuniyeti" anketinde "en mutsuz kent" sıralamasında birinci olan Amed, ekonomik krizin derinden hissedildiği yerlerin başında geliyor.
Kentteki krizi en iyi yansıtan yerlerin başında da Sur ilçesinde kurulan Çarşîya Şewitî (Sipahi Çarşısı) içinde kurulan ikinci el giysi ve ayakkabı pazarı geliyor. Pazarda, yoksul ve dar gelirlilerin ucuz olduğu için rağbet ettiği ikinci el giysi ya da ayakkabı satan iş yerinin sayısı da artmış. Eskiden sadece bir dükkan ve bir tezgahta eski eşya satılırken, şimdi dükkan sayısı 6'ya çıkmış. Açılan bu dükkanlarda pantolondan gömleğe, ceketten kabana, kazaktan eteğe, monttan ayakkabıya kadar her türlü ürünü görmek mümkün.
Orta sınıf eridi
Pazarda uzun yıllardır ikinci el giysi sattığını belirten 66 yaşındaki esnaf Mehmet Daz, "Eskiden giyilmeyen giysiler getirilir, çoğu zaman ücretsiz olarak bize verilirdi. Biz de bunları çok düşük fiyata satıp geçimimizi yapardık. Ancak zamanla bu değişti. Zamlarla yoksul tam yoksul zengin tam zengin oldu. Orta sınıf tabaka eridi gitti. Geçimini güçlükle yapan insanlar artık elbise getiriyor bize. Biz de bunları temizleyip satışa sunuyoruz” diyor.
Ucuz olduğu için tercih ediliyor
Ekonomik krizin herkes gibi kendilerini de mağdur ettiğini söyleyen Daz, “Geçen yıl işlerimiz çok iyiydi. Ama Ocak ayından bu yana iğneden ipliğe her şey zamlanınca işler durma noktasına geldi. Örneğin bir pantolonu geçen yıl 5-10 liraya alıp 20-25 liraya satıyorduk. Şimdi 15-20 liraya aldığımıza 30-40 lira fiyat biçiyoruz. Buna rağmen, kullanılmış giysi ve ayakkabılar, ucuz olduğu için halk gelip buradan satın alıyor” diye belirtiyor.
Mehmet Daz
Gücü ancak buna yetiyor
Sabah saat 06.00’da tezgahı açtığını ve günün ilk saatlerinden itibaren hem köylerden hem de yoksul semtlerden müşterilerin geldiğini ifade eden Daz şöyle devam ediyor: "İnsanlar yoksul. Çoğu sosyal yardımdan faydalanıyor. Açlar. Karnın aç olur sabredersin ama üzerinde giysin olmazsa sokağa bile çıkamazsın. İnsanlar gidip mağazadan 300-500 liraya bir pantolon, kazak, mont alamıyor. Kullanılmış da olsa, ikinci el de olsa mecburen gelip buradaki dükkanları tercih ediyorlar. Başka yapacak bir şeyi yok. Ölenlerin elbisesi de olsa, kullanılmış da olsa gücü ancak buradakini almaya yetiyor. Yoksula ölüm reva görülüyor. Halimiz perişanlıktır.”
Muhammed Denizhan
Tezgah sayısı arttı
Çarşîya Şewitî'de 60 yıldır esnaflık yapan 80 yaşındaki Muhammed Denizhan, kullanılmış ikinci el giysi ve ayakkabıya ilgi olduğu için kendisinin de bunları sattığını söylüyor. Hayat pahalılığından ve zamlardan şikayet eden Denizhan, "Eskiden tezgah sayısı azdı. Şimdi fazla oldu. Giysi ve ayakkabılar, ya kapıcılar tarafından bize getiriliyor ya da yeni giysi alabilecek kadar durumu iyi olanlar ikinci el giysi ve ayakkabıyı çöpe atma yerine bize getirip cüzi bir paraya satıyor. Biz de belli bir kar üzerine koyarak gelen yoksulara satıyoruz" diye anlatıyor.
Köyden ve yoksul semtlerden
Bağlar ve Yenişehir ilçelerinden yoksul kesimin bu ikinci el giysi ve ayakkabıları tercih ettiğini beliren Denizhan, "Ayrıca günü birlik ev ihtiyaçları için köyden minibüsle gelen köylüler de bu dükkanlardan alışveriş yapıyor. Ne yapsın, mecbur. Gidip yenisini alacak parası yok. Kullanılmış da olsa alıyor" diyor.