Các bài phân tích Đất Nước Nguyễn Khoa Điềm dưới đây chắc chắn sẽ là tài liệu cần thiết cho các em học sinh lớp 12 chuẩn bị cho các kì thi sắp tới. Hôm nay Top 10 Branding sẽ tổng hợp Top 20 mẫu phân tích bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm hay nhất. Hãy cùng cúng tôi tìm hiểu nhé
Đất Nước phân tích
Cùng với các nhà thơ trong thế hệ chống Mỹ lúc bấy giờ, Nguyễn Khoa Điềm dường như cũng hướng ngòi bút của mình đến một chủ đề lớn lao của thơ ca đương thời đó không gì khác chính là đất nước. Tuy nhiên, có thể nói rằng hình ảnh “đất nước” trong thơ Nguyễn Khoa Điềm không chỉ có đau thương mất mát hay chỉ có những cảnh sơn hào hùng vĩ mà “đất nước” hiển hiện lên trọn vẹn qua những suy nghĩ và cảm nhận hết sức mới mẻ. Qua đoạn trích “Đất nước” trong trường ca “Mặt đường khát vọng” của ông thì đây chính là một định nghĩa đủ đầy về đất nước và qua đó cũng thể hiện sâu sắc tư tưởng cốt lõi của tác phẩm: Đất nước là của nhân dân.
Mở đầu bài thơ chính là một lời tâm tình sâu lắng đưa ta về với cội nguồn :
Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi
Đất nước có trong những cái ngày xửa
Ngày xưa mẹ thường hay kể
Đất nước mở màn bằng miếng trầu giờ đây bà ăn
Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay giã dần sàng
Đất nước có từ ngày đó …
Trong đoạn thơ này của Nguyễn Khoa Điềm có vẻ như ta hoàn toàn có thể thấy rằng, đất nước không phải là cái gì trừu tượng, xa xôi khó chớp lấy mà đất nước chính là những gì quen thuộc và thân mật nhất. Đất nước có từ trong những câu truyện ngày xửa rất lâu rồi, trong miếng trầu của bà ăn, trong dáng tre quật cường kiên cường, trong những phục tục tập quán, trong hạt gạo nấu những bữa cơm hàng ngày … đều hiện hình lên một đất nước Nước Ta rất đỗi anh hùng, tình nghĩa, đơn giản và giản dị mà thân thương nhất. Và đây hoàn toàn có thể nói chính là một định nghĩa, định danh về đất nước trọn vẹn mới và trọn vẹn thiết thực nhất, rõ ràng nhất .
Với nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, “ đất nước ” không chỉ là những khoảng chừng số lượng giới hạn về khoảng trống địa lý chật hẹp nữa mà ở đây nó còn có chiều dài thời hạn lịch sử vẻ vang và chiều sâu văn hóa truyền thống. Không những thế, “ đất nước ” còn chính là tình yêu đôi lứa, có trong tình yêu đôi lứa :
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm …
Đất và nước có vẻ như tách riêng, và từng phần đều lại như đã tượng trưng cho những điều thân mật nhất. “ Là nơi anh đến trường ” hay “ là nơi em tắm ” hàng ngày. Thế nhưng để rồi khi “ ta hò hẹn ” thành một đôi toàn vẹn thì cũng như đất nước gộp lại vẹn tròn lại thành một. Và hoàn toàn có thể nói rằng với phát hiện mới mẻ và lạ mắt này, Nguyễn Khoa Điềm đã chỉ ra rằng Đất nước không chỉ bên ta, xung quanh ta và còn có cả ở trong ta nữa .
Đất nước còn chính là nơi khởi đầu cho những câu truyện rất lâu rồi, cho những câu ca dao tục ngữ, điển tích điển cố và tất thảy mọi sự sinh thành. Và hình ảnh rực rỡ “ con chim phượng hoàng ”, “ núi Bà Đen, Bà Điểm ”, “ Lạc Long Quân Âu Cơ ” là những dẫn chứng độc lạ cho đất nước hào hùng nghìn năm văn hiến của tất cả chúng ta. Nhớ về đất nước cũng như chính là một cách để ta hoàn toàn có thể nhớ về cội nguồn, hiểu được vì sao tất cả chúng ta được sinh ra. Chính do đó, đất nước trong ý niệm của Nguyễn Khoa Điềm còn là sự tiếp nối truyền thống cuội nguồn :
Những ai đã khuất
Những ai giờ đây
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện tương lai …
Trong anh và em ngày hôm nay
Đều có một phần đất nước
Biết bao thế hệ anh cha ta đã hi sinh, đã ngã xuống để bảo vệ đất nước, bảo vệ núi sông bờ cõi. Đó còn chính là cả một chiều dài lịch sử vẻ vang hào hùng rất tự hào của dân tộc bản địa ta. Chính do đó, con cháu đời sau phải liên tục gìn giữ truyền thống lịch sử ấy. Với một truyền thống lịch sử yêu nước, thương nòi, luôn luôn chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ tổ quốc cho những thế hệ về sau. Và cho đến thời đại của ngày thời điểm ngày hôm nay, “ trong và em ” “ đều có một phần đất nước ”. Hình như chính phần đất nước ấy là phần máu thịt, là một phần nghĩa vụ và trách nhiệm phải giữ gìn và thiết kế xây dựng, phần tình yêu để bảo vệ đất nước cho con cháu tương lai .
Vì có phải những người đã không quản ngại thân mình quyết tử cho đất nước, làm ra hình hài của đất nước do đó :
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi đất nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc sống đã hóa núi sông ta
Khi nói về 4000 năm lịch sử vẻ vang oanh liệt hào hùng của đất nước, Nguyễn Khoa Điềm không hề kể về những vương triều to lớn hay những anh hùng nổi tiếng mà lại nhấn mạnh vấn đề “ người làm ra đất nước ” lại chính là những con người bình dị đời thường và họ là những người vô danh. Chính họ chứ không phải ai khác, không phải là một ông vua bà chúa nào, họ đã gìn giữ và truyền lại hạt lúa, ngọn lửa, lời nói, ngôn từ cho đời sau. Và từ chính những con người vô danh tạo ra sự đất nước bao năm qua đã giúp tác giả chứng minh và khẳng định một chân lý :
Đất nước này là đất nước của nhân dân
Đất nước của nhân dân, đất nước của ca dao thần thoại cổ xưa
Đối với câu thơ sau, hai vế có vẻ như song song nhân dân – đất nước lại càng khẳng định chắc chắn đất nước chính là kết tinh những giá trị niềm tin cao quý trong đời sống trí tuệ và tình cảm của nhân dân. Những giá trị ấy cũng như đã kết tinh lại trong những câu ca dao, tục ngữ, trong những câu truyện truyền thuyết thần thoại cổ tích của cha ông ta để lại. Và định nghĩa về đất nước đến đây vừa giản dị và đơn giản nhưng cũng vừa lớn lao, thâm thúy biết bao nhiêu .
Đất nước đã có vẻ như đã được khẳng định chắc chắn là của nhân dân và cũng là của anh, của em, và :
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời
Đoạn thơ thân tình như một lời nhắn nhủ thiết tha đằm thắm mà rất đỗi chân thành. Bởi sự sống của tất cả chúng ta không chỉ do cha mẹ sinh thành mà còn vì đất nước nuôi dưỡng. Chính vì vậy mà trong mỗi tất cả chúng ta cần phải có nghĩa vụ và trách nhiệm gìn giữ, tăng trưởng nó và truyền lại cho những thế hệ tiếp theo .
Đất nước đã được xem là một đề tài, cảm hứng chủ yếu của thơ ca thời kì kháng chiến chống Mĩ. Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm có vẻ như cũng đã nhận thức thâm thúy vai trò và sự góp phần to lớn của nhân dân trong cuộc đấu tranh trường kì và vô cùng ác liệt này. Chính cho nên vì thế hoàn toàn có thể nói rằng tư tưởng đất nước của nhân dân từ trong văn học truyền thống lịch sử đã được nhà thơ tăng trưởng đến đỉnh điểm, mang tính dân chủ thâm thúy. Dùng vật liệu văn hóa truyền thống dân gian được sử dụng thuần thục, đổi khác linh động đầy phát minh sáng tạo chính là nét rực rỡ thẩm mĩ và thống nhất với “ tư tưởng Đất nước của nhân dân, Đất nước của ca dao truyền thuyết thần thoại ” của bài thơ.
Tham khảo thêm: