Obecny rozwój stosunków kazachsko-chińskich
Wspólna długa podróż Relacja z wizyty prezydenta Chin Xi Jinpinga u prezydenta Kazachstanu Tokajew
Bliska i silna współpraca
We wrześniu prezydent Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinping odwiedzi Republikę Kazachstanu po raz pierwszy od wyboru nowego prezydenta Kazachstanu Tokajew. Zbliżające się spotkanie ma duże znaczenie polityczne i symboliczne, gdyż uświetni 30. rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych oraz 20. rocznicę podpisania Traktatu o dobrym sąsiedztwie, przyjaźni i współpracy między obydwoma krajami.
Eksperci zauważają, że wizyta będzie impulsem do dalszego rozwoju wszechstronnego partnerstwa strategicznego, przy czym należy zauważyć, że w ostatnim czasie nastąpiło gwałtowne ożywienie kontaktów dwustronnych na najwyższym szczeblu.
Dowodem na to jest m.in. poparcie kierownictwa Chińskiej Republiki Ludowej dla działań mających na celu ustabilizowanie krajowej sytuacji politycznej podczas wydarzeń „Tragicznego Stycznia” w Kazachstanie oraz reform w budowie „Nowego Kazachstanu”.
Poprzez kontakty osobiste, regularną korespondencję i rozmowy telefoniczne wyraźnie pobudzono dialog na szczeblu szefów państw i MSZ.
Zorganizowano wizytę Prezydenta Kazachstanu w Chinach i jego udział w wirtualnym szczycie szefów państw i rządów krajów w formacie „Azja Środkowa – Chiny” i BRICS+.
W lutym przywódcy obu krajów zgodzili się „pogłębić wzajemne zaufanie polityczne, rozszerzyć wszechstronną współpracę i rozwijać jak najszczersze dobrosąsiedzkie stosunki”.
Innym ważnym faktem jest to, że strona chińska zajmuje kompromisowe stanowisko w sprawie inicjatyw kazachskiej prezydencji „Konferencji w sprawie interakcji i środków budowy zaufania w Azji” i oficjalnie popiera przekształcenie Rady w organizację międzynarodową. Kazachstan z kolei popiera również zasadę „jednych Chin” i uznaje Tajwan za integralną część terytorium Chińskiej Republiki Ludowej.
Współpraca handlowa i gospodarcza obu krajów stopniowo powraca do wskaźników sprzed pandemii. Tym samym wznowiono eksploatację wszystkich przejść granicznych, rozpoczął się import kazachskich towarów przez samochodowe punkty kontrolne, pozytywne tendencje widać także w przewozach towarowych. Codziennie przez granicę przekracza średnio 12-14 pociągów towarowych, co odpowiada aktualnemu zapotrzebowaniu!
O dynamice relacji handlowych świadczą również dane statystyczne: wielkość dwustronnej wymiany handlowej w 2021 r. wyniosła 8,8 mld USD (+26,3%), a kazachski eksport wzrósł o 30,7% i osiągnął 5,1 mld USD . Do Kazachstanu importowane z Chin USD były towarami o wartości 3,7 mld USD.
Jeśli chodzi o współpracę bilateralną między przemysłem a inwestorami, w I półroczu 2022 r. uruchomiono dwa projekty dotyczące produkcji rur stalowych ze szwem oraz obróbki kamienia naturalnego na łączną kwotę 120 mln dolarów. Ponadto zrealizowano projekty budowy bazy produkcyjno-logistycznej oraz elektrowni wiatrowej o mocy 156 MW na łączną kwotę 426 mln dolarów.
Kazachstan pracuje nad rozszerzeniem asortymentu towarów na eksport do Chin. Dostęp do rynku chińskiego przyznano 20 rodzajom kazachskich produktów rolnych, a 1046 firm z Republiki Kazachstanu jest obecnie akredytowanych w Chinach.
Oba państwa osiągnęły również porozumienie w sprawie wznowienia regularnych usług pasażerskich na liniach Ałmaty-Chengdu-Ałmaty (dwa razy w tygodniu) oraz Ałmaty-Urumczi-Ałmaty (raz na dwa tygodnie).
Bardzo aktywnie rozwija się współpraca energetyczna między Republiką Kazachstanu a Chińską Republiką Ludową w sferze produkcji i eksportu kazachskiej i tranzytowej ropy naftowej, a także eksportu tranzytowego i kazachskiego gazu do Chin oraz cywilnej energetyki jądrowej .
Przemysłowe projekty energetyczne o łącznej wartości 2,997 mld dolarów są obecnie realizowane i rozwijane w Kazachstanie przy udziale chińskich firm. dolarów, w tym 772 mln dolarów na rozwój odnawialnych źródeł energii.
Kwestia wzajemnego otwierania centrów kultury jest aktywnie realizowana, podpisanie stosownej umowy spodziewane jest podczas wizyty Xi Jinping w Kazachstanie.
Ponadto trwają prace nad otwarciem filii Chińskiego Uniwersytetu Naukowo-Technicznego na Politechnice Pawłodar (duże kazachskie miasto). W maju br. zasadniczo zatwierdzono, że kazachscy studenci mogą uczęszczać do 147 chińskich uniwersytetów najwyższej rangi.
Zrobiono również służebności w obszarze wizowym, zwłaszcza dla odwiedzających krewnych.
Już w tym roku akademickim Uniwersytet Pedagogiczny w Nannin wraz z Euroazjatyckim Uniwersytetem Narodowym uruchomi program podwójnego dyplomu: studenci z obu krajów będą studiować przez dwa lata na każdej uczelni. Kazachowie otrzymują rządowe dotacje z Chińskiej Republiki Ludowej oraz bezpłatne lekcje chińskiego.
Trwają prace nad wzajemnym uznawaniem tytułów akademickich i akredytacją chińskich instytucji edukacyjnych w Kazachstanie. I odwrotnie, kazachscy studenci mają możliwość kontynuowania nauki w zakresie nauk przyrodniczych w Chinach.
Ogólnie rzecz biorąc, dzisiejsze stosunki między Republiką Kazachstanu a Chińską Republiką Ludową, obejmujące różne sfery polityki, gospodarki i kultury, jak pokazują wszystkie te przykłady, są wyraźnym dowodem rozwoju wszechstronnej i wzajemnie korzystnej współpracy na „długim wspólnym path”, do której wielokrotnie zwracali się szefowie państw i rządów obu sąsiednich krajów.