بیرون زدگی مقعد یا پرولاپس رکتوم اخیرا به یک وضعیت جدی در زنان و مردان تبدیل شده است. درست است که یک بیماری پزشکی بسیار خطرناک به حساب نمی آید ولی اگر درمان نشود عوارض جبران ناپذیری به همراه دارد.
معمولا بیرون افتادگی روده با بیماری هایی مشابه هموروئید (بواسیر) اشتباه گرفته می شود. کامل ترین روش برای تشخیص درست این عارضه از دیگر بیماری ها دانستن علت، علائم و روش های درمان این بیماری است.
در این مقاله تصمیم داریم به بررسی تفاوت پرولاپس رکتوم با دیگر بیماری های نشیمنگاهی که رایج ترین آنها بواسیر است، بپردازیم.
پرولاپس رکتوم یا بیرون زدگی مقعد چیست؟
بیرون زدگی مقعد پرولاپس رکتوم وضعیتی است که در آن رکتوم (آخرین قسمت روده بزرگ) در کارکرد عضلاتش دچار اختلال شده و باعث می شود تا قسمت انتهایی روده از بین عضلات اسفنکتر عبور کرده و به بیرون از مقعد راه پیدا کند. افتادگی رکتوم بیشتر بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما زنان 50 ساله و بالاتر شش برابر مردان در معرض خطر هستند. این عارضه می تواند خجالت آور باشد و اغلب بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر منفی می گذارد. اگرچه همیشه لازم نیست، اما موثرترین درمان برای افتادگی رکتوم جراحی است.
تفاوت بیرون زدگی مقعد با بواسیر
بیماری بواسیر زمانی ایجاد می شود که سیاهرگ های قسمت راست روده به دلیل وارد شدن فشار زیاد متورم شده و به شکل بالشتک هایی متورم در بیایند. این توده در صورت بزرگ شدن و تحریک توسط عامل خارجی یا مدفوع خونریزی کرده و می تواند برای بیمار بسیار دردناک باشد.
این علت کاملا با دلیل بیرون زدگی روده مغایرت دارد. زیرا پرولاپس رکتوم زمانی به وجود می آید که قسمتی از دیواره انتهایی روده از دریچه مقعد بیرون میزند. این عارضه برای کسانی که سابقه ضعف در ناحیه لگن دارند یا برای دفع بی نهایت زور می زنند اتفاق می افتد. همچنین کسانی که دائما در حال چاق و لاغر شدن هستند هم در معرض ابتلا اند. زیرا بافت قسمت های داخلی بدن آنها نسبت به دیگران ضعیف تر است.
عکس بیرون زدگی مقعد
یکی از بهترین روش ها برای تشخیص بیرون زدگی مقعد یا رکتوم دیدن عکس دقیق آن است. که به شکل موارد زیر هستند:
تشخیص
زمانی که برای اولین ویزیت به پزشک مراجعه می کنید، متخصص آنورکتال و کولون درخواست تاریخچه پزشکی شما را داشته و معاینه آنورکتال را انجام خواهد داد. در برخی موارد، پرولاپس رکتوم ممکن است “پنهان” یا داخلی باشد که تشخیص را دشوارتر می کند. ممکن است در مطب پزشک از شما خواسته شود که روی یک قسمت مشابه توالت بنشینید و به گونه ای که گویی مدفوع دارید، زور بزنید.
سایر آزمایشاتی که ممکن است تجویز شوند، برای تشخیص عبارتند از:
- ویدئودفکوگرام: در زمانی که شما در حال اجابت مزاج هستید عکسبرداری با اشعه ایکس انجام می شود تا حرکت عضلات را آزمایش کنید.
- مانومتری آنورکتال: عملکرد ماهیچه ها و رفلکس های لگن، رکتوم و مقعد را که در حین اجابت مزاج استفاده می شوند، ارزیابی می کند.
- ام آر آی MRI: تصویر برداری ام آر آی یکی از روش ها برای تشخیص بیماری های مقعدی است که تمام ناهنجاری های ناحیه لگن به راحتی تشخیص داده می شوند.
درمان
اگرچه یبوست و زور زدن در این وضعیت مهمی نقش دارند، با این حال زمانی که کار از کار گذشته باشد ممکن است زمانی که یبوست خود را درمان کردید، باز هم پرولاپس رکتوم درمان نشود. روش های مختلفی برای ترمیم پرولاپس رکتوم از طریق جراحی استفاده می شود. جراح کولون و رکتوم شما بر اساس سن، وضعیت جسمانی، میزان پرولاپس و نتایج آزمایشات تصمیم می گیرد که از کدام روش جراحی استفاده کند. گزینه‌ها شامل برداشتن بخشی از راست روده یا کشیدن راست روده به سمت بالا و بند کردن آن به داخل است. گاهی اوقات از مش برای تقویت رکتوم استفاده می شود.
روش های جراحی عبارتند از:
- ترمیم شکم از طریق جراحی سنتی (رویکرد باز)
- جراحی لاپاروسکوپی
- جراحی با کمک رباتیک
روش های مراقبت بعد از درمان
برای بسیاری از بیماران، جراحی علائم را تسکین می دهد یا تا حد زیادی آنها را بهبود می بخشد. افتادگی یا برخی شرایط دیگر ممکن است باعث ضعیف شدن عضلات اسفنکتر مقعد شده شوند. با این حال، این ماهیچه ها این توانایی را دارند که پس از اصلاح افتادگی، قدرت خود را بازیابند.
عواملی که بر نتیجه درمان بیرون زدگی مقعد تاثیر می گذارند عبارتند از:
- وضعیت عضلات اسفنکتر مقعد قبل از جراحی
- پرولاپس داخلی باشد یا خارجی
- سلامت کلی بیمار
تعیین تاثیر جراحی بر عملکرد روده ممکن است تا یک سال طول بکشد. از یبوست مزمن و زور زدن پس از اصلاح جراحی باید اجتناب شود.