JustPaste.it

Tajemniczy świat roślin

To co możesz uczynić

jest tylko maleńką kroplą

w ogromie oceanu…

ale jest właśnie tym,

co nadaje sens twojemu życiu.

 

        / Albert Schweitzer /

 

 

 

          Faktycznie wszystko co możemy nazwać środowiskiem, lub delikatniej – „otoczeniem człowieka”, na pewno wymaga szczególnej uwagi. Po pierwsze zazwyczaj jest niezwykle kruche i delikatne, po drugie i najważniejsze, bezmyślne niszczenie otaczającego nas świata, a szczególnie roślin – chociażby tylko dla korzyści majątkowych, stanowi naprawdę ostatnią granicę największego, bo… ostatecznego zagrożenia ludzkiej równowagi życia. Otaczający człowieka świat roślin – flory,[1] to niekończące się odcienie i barwy, kształty oraz aromaty… Na pewno od zawsze zadziwiał, fascynował, przyciągał, a nawet urzekał do tego stopnia, iż chwilami jest nam nieskończenie miło, ciepło i przyjemnie, że właśnie między innymi taki właśnie świat, oprócz zwierzęcego dopełnia, ale i towarzyszy nam w każdej chwili naszego mimo wszystko krótkiego przecież ziemskiego żywota.

          Ten jakże różnobarwny i zawsze żywy świat roślin, to przede wszystkim na pewno ogrody,[2] jak i parki.[3] Bardzo często, ze względu na olbrzymi dobór roślin, miejsca te nazywano przemiennie. Historia zna i stara się układać ich chronologię według następujących dziejów, choć nie tylko:

O g r o d y

  • Wiszące ogrody Semiramidy – mityczne pełne różnorodnych roślin i zwierząt ogrody zakładane na tarasach budowli starożytnego Babilonu przez legendarną Semiramis – córkę syryjskiej bogini Derecto, późniejszą żonę założyciela miasta – państwa Niniwy, króla Ninosa, jedna z największych i niezwykle mądrych władczyń Babilonii, żyjącą w okresie IX – VIII wieku przed naszą erą. Inna legenda opowiada o tym, iż ogrody te rozkazał zbudować dla swojej żony (księżniczki perskiej – Amytis), tęskniącej za swoją ojczyzną jeden z pierwszych królów Mezopotamii – Nabuchodonozor II; woda na poszczególne piętra tarasów ogrodowych (miały tylko… 22 metry wysokości) doprowadzano specjalnymi glinianymi rurami. Największy z tych ogrodów miał około… 900 metrów². Jeszcze inna legenda głosi, iż ogrody te były w całkowicie innym miejscu, a ich twórcą był król Asyrii – Sennacheryb. Jeszcze inna dowodzi, iż faktycznie te słynne ogrody są jedynie… czystą fantazją poetycką
  • Ogród Epikura – taką nazwą mianowano szkołę słynnego greckiego filozofa materialisty Epikura z Samos, który w roku 307 przed naszą erą zainicjował ją w ogrodzie pobliskiego gaju Akademosa na obrzeżach Aten;
  • Ogród Hesperyd – obie Hesperydy były mitycznymi greckimi córkami Atlasa i Nocy, pilnujące ogrodu na krańcach Zachodu w pobliżu gór Atlas w północnej Afryce; w tym miejscu strzegły złotych jabłek, które bogini Ziemia (Gaja) podarowała matce bogów greckich – Herze;
  • Ogród Bustan czyli „Ogród Owoców, inaczej Sad” – poemat filozoficzno-poetycki autora perskiego – Saadiego z Szirazu, stworzony w połowie XIII wieku (dokładnie: 1256 roku) zamykający się w 10 księgach wypełnionych przypowieściami i anegdotami: 1. „O sztuce rządzenia”; 2. „O miłości bliźniego”; 3. „O miłości”; 4. „O pokorze”; 5. „O tolerancji”; 6. „O rezygnacji”; 7. „O wychowaniu”; 8. „O wdzięczności”; 9. „O wyrzutach sumienia i skrusze”; 10. „O sposobach wznoszenia duszy do Boga przez modlitwę”;
  • Ogród różany zwany też „Ogrodem Ilsana” – austriacki poemat epicki nieznanego autora z końca XIII wieku (ściślej: 1285-1290 roku). Opowieść o tajemniczym ogrodzie różanym królewny Krymhildy, o który toczą się pojedynki różnych rycerzy z obrońcą i zwycięzcą mnichem Ilsanem
  • Ogród chiński – bardziej znany Europejczykom dopiero z okresu około XIII wieku, opiera się na tradycyjnej symbolice filozofii i poezji chińskiej; bardzo bogate ugrupowania roślin w urozmaiconym terenie, na którym umiejscowione są skały, wodospady, głazy, groty, potoki, świątynie (pagody), altany, mostki i kręte ścieżki, pawilony; znaczna część elementów kopiowana z tego wzoru do ogrodów Europy od połowy wieku XVII; na ziemiach polskich m.in. w parku łazienkowskim oraz parku w Puławach.
  • Cudowny ogród – opowieść zapożyczona z głównego dzieła autorstwa Giovaniego Boccaccia – Dekameron, z XIV wieku, o tworzeniu ogrodu, który ma w styczniu kwitnąć jak w maju
  • Ogrody miłości zwane również łąkami kwietnymi – ogrody (parki?) okalające dwory, zamki, pałace, wypełnione murawą w postaci „polanek” między drzewami, ze zmyślnymi dającymi cień bindażami (niem. „binden” – wiązać; kryte alejki zakończone u szczytu pnączami na drewnianych kratownicach; od około XVI wieku także z kompozycją gałęzi drzew: lip i grabów), przeznaczone do spotkań i zabaw młodzieży rycerskiej, czasami do prowadzenia gier, a nawet turniejów;
  • Ogrody islamu – to słynne z delikatnej i intymnej urody, choć nawiązujące do tradycji grecko-rzymskiej, niewielkie, otoczone zazwyczaj wysokimi murami, pełne drzew i kwietników, kaskad, fontann, kanałów wodnych i basenów, podzielone na kwartały, płaskie albo tarasowe. Do najbardziej znanych należą: ogrody Abbasydów w okolicach Bagdadu z IX wieku; w Kairze z okresu X wieku; w Bucharze, Samarkandzie, Isfahanie, Szirazie; okalające pałace Kaszmiru i Delhi; przy mauzoleum Tadż-Mahal w Agrze; w Hiszpanii, a ściślej w Grenadzie z przełomu wieków XIII/XIV – Alhambra oraz Generalife;
  • Ogród rozkoszy – obraz składający się z serii trzech olejowych wizualizacji na drewnie (tzw. „tryptyk”), o wysokości około 220 cm, a po otwarciu całości około 390 cm. Obrazuje historię stworzenia świata od życia w „raju niebieskim” aż do „piekła”; jego autorem był Hironim Bosch, a dzieło powstało w roku 1503-1504;
  • Ogród Armidy – zaczarowany ogród mitycznej czarodziejki Torquaty Tassy walczącej o obronę i wyzwolenie Jerozolimy spod najazdu chrześcijan w drugiej połowie XVI wieku (rok 1580); słynął ze zmysłowych rozkoszy, owoców oraz przepięknych kwiatów i kąpiących się nimf; w nim uwięzieni obrońcy – bohaterowie zapominali o swoich obowiązkach; symbolizuje niemoc działania wobec rozumu opanowanego przez zmysły;
  • Ogród Boboli – jeden z największych parków we włoskiej Florencji w krainie Toskanii, zamykający się na powierzchni około 11 hektarów. Całość tej niezwykłej formy architektonicznej wkomponowanej w lokalny krajobraz umiejscowiony jest na wzgórzu, do którego wodę doprowadzono za pomocą specjalnych kanałów w pobliskiej rzeki Arno Powstał w roku 1549 za sprawą fundatora – Kosmy Medyceusza Starego, jako osobisty prezent dla jego małżonki – Eleonory di Toledo. Udostępniony formalnie dla publiczności od roku 1766. Zdobią go liczne fontanny i bardzo specyficzne rośliny egzotyczne nawet we Włoszech, oraz groty, niezliczone rzeźby, władcy i bóstwa rzymskie…[4]
  • Ogród saski – to obszar ziem uprawnych i nieużytków polno-leśnych okolic Warszawy, nad którymi do końca wieku XVI władzę sprawował starosta tego miasta; od wieku XVII teren budowy dworów i pałaców magnackich; najsłynniejsza posiadłość należała do rodu Morsztynów, którzy w roku 1657 stworzyli przy pałacu przestronny i wielobarwny ogród. Całość odkupił od nich w roku 1713 ówczesny król polski – August II, czyniąc z tego miejsca swoją królewską rezydencję, która od tej pory zwiększyła się znacznie obszarowo, a od roku 1727, nawet częściowo została udostępniona do użytku publicznego. W czasach ostatniego polskiego króla – Stanisława Augusta Poniatowskiego tzw. Ogród Saski, nazywany był już – „letnim salonem Warszawy”.[5]
  • Ogród francuski zwany również klasycznym; obszary przestrzenne tworzone od drugiej połowy wieku XVII na terenie państwa francuskiego, gdzie kontrastowały obok siebie kwietniki, trawniki oraz przemyślnie konstruowane zbiorniki wodne osłaniane boskietami („ściany” tworzone z krzewów i drzew w charakterze żywopłotów, oraz „ściany” alejek); ten kompozycyjny ogrodowy styl barokowo-klasyczny widać w dziełach głównego jego architekta i planisty – Andre Le Notre’a (twórca ogrodów króla Ludwika XIV), do dzieł którego należą m.in.: Wersal, Marly, Rambouillet, Chantilly;
  • Ogród angielski; styl zagospodarowywania przestrzennego w Anglii od wieku XVIII; proponował nawiązanie do naturalnego krajobrazu, a zerwanie z regularnymi liniami i zasadami ogrodnictwa barokowego; równolegle proponował zachowanie, a właściwie odzwierciedlenie wątku sentymentalno-nastrojowego z pomocą nawet sztucznych lub tylko symbolicznych ruin, urn, świątyń, obelisków; wcześniej miał styl den znaczny wpływ na całe ogrodnictwo krajów europejskich, m.in. park w Weimarze (Niemcy), park Petit Trianon (Francja), oraz na parki polskie: w Puławach, okolicach Łowicza, Powązki i Łazienki w Warszawie;
  • Ogród sentymentalny; powszechny w Europie od drugiej połowy wieku XVIII jako typ ogrodu krajobrazowego w typie małego zamkniętego obszaru, na którym mieszanina roślin prezentuje wszystkie możliwe zakątki kultur, klimatów i czasów; obraz ten winna dopełniać także mieszanina różnorodnych form architektonicznych od starożytności, aż do współczesnej chaty wiejskiej z domieszką stylów z różnych stron świata i kontynentów;
  • Ogród romantyczny; forma zagospodarowania przestrzennego stosowana od pierwszej połowy XIX w Anglii; zazwyczaj wyraża kult natury związany z przeszłością danego narodu, jego ziemią, okolicą, pomnikami narodowych bohaterów, muzeami; w Polsce m.in. Puławy, Wilanów;
  • Ogród Włoch – to oczywiście Sycylia
  • Ogród Hiszpanii – to Andaluzja
  • Ogród Francji – to kraina historyczna w środkowo-zachodniej części kraju w departamencie Intre-et-Loire
  • Ogród Anglii – to hrabstwa Kentu oraz Worcestershire
  • Ogród Europy – to Włochy
  • Ogród fontann – bardzo słynny ogród ośrodka wypoczynkowo-turystycznego z południowych krańców Indii, a ściślej z wyżyny Dekanu, z miejscowości Krisznaradżanagara
  • Ogród zimowy – rodzaj zaszklonej powierzchni ogrodowej, tzw. oranżerii, do upraw roślin stref egzotycznych w innych stronach świata jak ich rodzime
  • Ogród rajski inaczej: raj, Eden, ogród rozkoszy – biblijne miejsce pobytu pierwszego człowieka: Adama i Ewy; synonim nieba, gdzie dusze według sprawiedliwości Boga czekają na Sąd Ostateczny, by żyć w wiecznej szczęśliwości;
  • Ogród tajemny zwany również: intymnym – głównie w epoce średniowiecza wydzielone miejsce w ogrodzie bardzo blisko domu, używane tylko przez właściciela
  • Ogród jordanowski zwany także „ogród Raua” – polska nazwa ściśle wyznaczonych miejsc do gier, zabaw, oraz ćwiczeń fizycznych dzieci i młodzieży inicjowanych przez dr Henryka Jordana, który w roku 1888 wzorem amerykańskim, założył pierwszy ogród dla dzieci w Krakowie; inicjatywę podjęło w roku 1903-1914 Warszawskie Towarzystwo Higieniczne, które wsparł finansowo ówczesny przemysłowiec warszawski – Wilhelm E.Rau (stąd nazwa – „ogrody Raua”);
  • Ogród zdrowia – faktycznie drukowane herbarze i zielniki, przybliżające działanie i opis ziół oraz roślin pomocnych w medycynie, zarówno tej profesjonalnej jak i stosowanej pokątnie.[6]

Oprócz wymienionych występuje również:  

  • Ogród botaniczny – ogród w którym dla celów naukowych, hoduje się rośliny różnych stref klimatycznych i środowiskowych; dostępny dla publiczności;
  • Ogród pomologiczny – obszar na którym uprawia się drzewa i krzewy owocowe dla celów badawczych;
  • Ogród skalny inaczej: alpinarium – ogród lub wydzielona jego część, w którym na odpowiednio ukształtowanym skalistym gruncie, uprawia się rośliny wysokogórskie;
  • Ogród zoologiczny – teren z różnorodnymi pomieszczeniami i wybiegami oraz zbiornikami wodnymi, przystosowanymi do hodowli i aklimatyzacji zwierząt pochodzących z różnych regionów świata, obszarów geograficznych; stanowi placówkę naukowo-badawczą i pozostaje udostępniony dla zwiedzających.[7]

treeoflife1.jpg

 

opracował: Northink

 

P a r k i

  • Park angielski zwany inaczej krajobrazowym – park o swobodnej kompozycji założenia, naśladujący naturalny krajobraz; powstał w Anglii w XVIII wieku i rozpowszechnił się w XIX wieku po całej Europie;
  • Park francuski, włoski – park o geometrycznej kompozycji i strzyżonej zieleni;
  • Park kultury i wypoczynku – park służący o wypoczynkowi, dydaktyce i rozrywce o charakterze masowym; obejmuje duże tereny parkowe bogato wyposażone w urządzenia kulturalno-oświatowe (czytelnie, wystawy), rozrywkowe (kręgi taneczne, „wesołe miasteczko”, amfiteatr), sportowe (boiska, kąpieliska) i gastronomiczne;
  • Park narodowy – duży obszar (w Polsce od powierzchni powyżej 500 ha) wyróżniający się szczególnymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi o charakterze naturalnym, podlegający ochronie przyrody ze względu na wartości naukowe, historyczno-kulturalne, estetyczne i inne;
  • Park – zespół sprzętu transportowego, produkcyjnego… instytucji, przedsiębiorstwa; także teren na którym zgromadzony jest taki sprzęt jak m.in.: park maszynowy, park samochodowy, park tramwajowy, park aglomeracji miejskiej, park komputerowy, park oświetleniowy teatru…;
  • Park wojskowy – stały lub ruchomy tabor wojskowo-techniczny, zwłaszcza artyleryjski, do którego należą też warsztaty remontowe.[8]

 

Ta dość szeroka i jakże pojemna płaszczyzna definicji, zarówno w odniesieniu do „ogrodu”, jak i „parku”, obrazuje olbrzymie spektrum wiedzy jaka ogarnia przybliżane zagadnienie. Do tego dochodzą jeszcze ludzie, ich odkrycia, oraz specyficzne kierowane badania, fakty i ciekawostki. Dla przykładu, pierwszym założycielem tzw. ogrodu botanicznego w Filadelfii, był nie kto inny, jak słynny „ojciec” amerykańskiej botaniki – John Bartram.[9] Natomiast największym, a nawet wprost maniakalnym zielarzem oraz wciąż nienasyconym wiedzy botanikiem francuskim był bez najmniejszego wątpienia – Philibert Commerson.[10] Do szacownego grona, zaliczyć także należy na pewno legendarnego botanika szkockiego, niezrównanego badacza i odkrywcę wielu zupełnie nowych i nieznanych do tej pory roślin – Davida Douglasa.[11]

Życie roślin jest bardzo, bardzo różnorodne. Niektóre z wybranych roślin potrafią żyć dosłownie tylko chwilę, bądź kwitnąć jak np. pewien gatunek agawy – tylko jeden raz w swoim życiu, a następnie… umiera. Inne natomiast naprawdę długo, a nawet bardzo długo. U podnóża Gór Skalistych na kontynencie amerykańskim rosną m.in. sędziwe wiekiem sosny, które liczą sobie tylko… około 5.500 lat, oraz sekwoje osiągające wieku nawet około 2000 lat. Wybrane dęby w Europie, dożywają wieku nawet do… 2.250 lat (Dania) oraz ponad 1000 lat, jak chociażby polski „Bartek”.[12]

W okolicach wysokogórskiego Nepalu w centrum Azji, niektóre krzewy, drzewa oraz rośliny, traktuje się jak dosłownych członków poszczególnych rodzin. Mało tego, poddaje się je rytualnym zaślubinom z daną familią rodową. Fakt ten ma stanowić trwający nieprzerwanie symbol trwałego, niewyczerpanego i niekończącego się szczęścia rodzinnego domu, całej rodziny, wszystkich jej poszczególnych członków.[13]

Pewne rośliny, są bardzo charakterystyczne i podziwiane na całym znanym nam świecie. Klasycznym, choć skrajnym przykładem takiej specyficznej rośliny, jest bez wątpienia tzw. bukietnica Arnolda – kwiat osiągający największe rozmiary na świecie, ponieważ może osiągnąć rozmiar około 1 metra średnicy i wagę około 13 kilogramów. Najbardziej ciekawe i dziwne jednocześnie jest to, iż ten niezwykłego uroku kwiat cuchnie… gnijącym mięsem.[14]  Innym klasycznym przykładem pozostaje m.in. orchidea, zaliczająca się do rodziny waniliowców. Jej specyficzne piękno, to nie tylko urok kwiatu, zapachu, doskonałości wijącego się kształtu, ale także niezwykłe zastosowanie lecznicze, oraz postać formy dopełniającej element pożywienia. Już tysiące lat temu w starożytnych Chinach leczono tą rośliną problemy męskiej witalności oraz niepłodności. W roku 1427, wszelkie podbijane przez Azteków lokalne ludy, zmuszane były do płacenia podatku oraz haraczu właśnie w postaci nasion tego rodzaju wanilii. Same nasiona mieszane z dodatkiem wody były niezbędnym lekarstwem m.in. na niespodziewane ugryzienia dzikich zwierząt. W Turcji z suszonych bulw tej właśnie rośliny, produkowano w swoim czasie alternatywny napój dla kawy – salep. Jedna z odmian tego gatunku – orchidea lamparcia, pozostaje cenionym lekiem na reumatyzm oraz nieżyty gardła. Na pewno do chwili obecnej, ten gatunek roślin tworzy jeden z podstawowych składników przy produkcji perfum, jak również – środek aromaterapii erotycznej. Na rozległych obszarach Tanzanii (w okolicach Afryki równikowej), w rejonie Płaskowyżu Kitulo, na powierzchni około 400 km², w specjalnym tzw. ogrodzie Boga, uprawia się około 45 gatunków tego storczyka. Niektóre z hodowanych roślin pozostawia się w stanie dzikim, natomiast są także i odmiany jadalne. W Meksyku, ta roślina właśnie dorasta do wysokości ponad 30 metrów. Wiadomo, że największym zagrożeniem dla niej jest wszechobecne niszczenie jej środowiska naturalnego - lasów deszczowych, dzięki którym może rosnąć wspinając się po nich. Do Europy, trafiła  za pośrednictwem belgijskiego ogrodnika – Charlesa Morena dopiero w roku…1836.[15]

Oczywiście, świat roślin jest zarówno urzekający, jak i skrajnie straszny w tym co potrafi uczynić  za pośrednictwem swoich mniejszych lub większych, pięknych lub nie, kolorowych lub tylko szarzejących roślin. Do obrazujących przykładów zaliczyć można m.in.:

R o ś l i n n i     l e k a r z e:

  • Borowik szlachetny zwany również grzyb prawdziwek

Występuje w lasach iglastych ale i mieszanych w okolicach sosen, brzóz, dębów i grabów; kapelusze tych szlachetnych grzybów używano jako kataplazmy do ropiejących ran; czasami je suszono, a następnie zalewano gorącym mlekiem przykładając następnie na trudno gojące się rany;

  • Babka zwyczajna

Występuje powszechnie na miedzach, wilgotniejszych łąkach, przy drogach; biały człowiek „zawlekli” ją nawet na kontynent amerykański – ślady stóp bladych twarzy; polecano ją w starożytności; ma zastosowanie przy stłuczeniach, poparzeniach, ropnych ranach;

  • Glistnik jaskółcze ziele

Pospolity chwast rumowisk i miejsc zacienionych; używany już w starożytności do likwidacji brodawek (kurzajek), liszajów, przy chorobach oczu, ranach, na robaczycę, przy żółtaczce;

  • Perz właściwy

Bardzo popularny chwast polny i ogrodowy; stosowany przy kokluszu, gruźlicy, przy miejscach opuchniętych, bólach wątroby i żołądka, świeży kwiat przy ukąszeniach węzy jadowitych;

  • Żywokost lekarski

Występuje w rowach, na łąkach, nad brzegami wód; roślina pomocna przy złamaniach, stłuczeniach, bólach reumatycznych, zwichnięciach, oraz przy gruźlicy płuc, świerzbie, dychawicy;

  • Aloes

Roślina egzotyczna często niesłusznie uważana za kaktus; na gojenie ran, obniżanie cholesterolu, wzmacnia układ odpornościowy, poprawia apetyt, ożywcza w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego;

  • Laur zwany również Wawrzyn

Wywodzi się z wybrzeży Morza Śródziemnego, gdzie w naturalnych warunkach osiąga wysokość 8-10 metrów; roślina całkowicie lecznicza; liście mają właściwości przeciwgnilne i bakteriobójcze; stosowany przy bólach reumatycznych, zaburzeniach trawienia, nieprzyjemnej woni z ust, działa uspokajająco; w postaci maści działa rozgrzewająco; nasiona zawierają 72 % olejków eterycznych, składających się z około 65 komponentów;

  • Rozmaryn

Roślina pobrzeży okolic śródziemnomorskich, ale i Azji. Rośnie w postaci krzewów do 2 m wysokości; dezynfekuje skórę, wzmacnia organizm, jest przyprawą kulinarną, moczopędny i wiatropędny, kąpiele w nim odświeżają i działają pobudzająco;

R o ś l i n n i    z a b ó j c y:

  • Mak lekarski

Ojczyzną rośliny są Indie, gdzie była używana już około 5000 lat przed naszą erą; po odpowiednich zabiegach uzyskuje się z niego – opium, a z tego z kolei – heroinę; stosowany do wielu dolegliwości; uzależnieni od niego byli m.in.: pisarz Karol Dickens, lord Byron, Levis Corrol; długotrwałe korzystanie z niego prowadzi do biologicznego wyczerpania komórek i śmierci;

  • Nikotyna

Do Europy przywędrowała wraz z Kolumbem, a właściwie jego przyjacielem – Ramonem Pane w roku 1493 w postaci zmielonej jako – tabaka. Swoją nazwę zawdzięcza jednakże francuskiemu ambasadorowi z Portugalii – Jeanowi Nicocie (nicotina), który wysłał to ziele (tabakę) do swojego kraju jako lekarstwo; w roku 1853 Louis Susini – zbudował pierwszą maszynę do wyrabiania papierosów (pierwotna nazwa: rakowe pałeczki) stosowana długotrwale prowadzi do zmian w płucach, gruźlicy i … śmierci;

  • Alkohol

Rodzaj napoju otrzymywanego z fermentacji zboża, ryżu, warzyw (np. ziemniaków) bądź owoców we wszystkich absolutnie stronach świata; uzależnia i powoduje trwałe zmiany psychiczne i zachowania, prowadzi do wzmagającej się agresji, zabija bezpowrotnie komórki mózgowe, powoduje rozkład chorobowy komórek i narządów prowadząc do śmierci.[16]  

 

Reasumując, można się zastanowić – czy rośliny, na podobieństwo ludzi , również są inteligentne. Można by powiedzieć, że to mrzonka, ale… W roku 1983 dwóch zawodowych biologów: Jack Schultz z Darmouth, jak również jego asystent: Ian Baldwin, zaprezentowali niezbite dowody, iż świat roślin potrafi się ze sobą bezbłędnie porozumiewać. Bezpośrednim przykładem była seria badań na drzewach: topola i klon. Natomiast izraelski biolog: Ariel Nowoplanski, udowodnił, iż rośliny podobnie jak ludzie, boją się oddziaływania zabójczego  stresu. Mało, dowiódł także, że rośliny posiadają niezbite zdolności zapamiętywania, oraz uczenia się, oddziałując przy tym na otaczające ich środowisko. Kolejną nadzwyczajną ciekawostką świata roślin, są badania genetyczne na roślinach. Otóż brytyjska biolog: Suzanne Simord, pozostając na placówce w Kolumbii Brytyjskiej, badając DNA roślin, dowiodła działającego wśród roślin uniwersalnego systemu informacyjnego umieszczonego w podstawie rośliny – a mianowicie, w systemie korzeniowym. Tą drogą rośliny się ostrzegają, informują, osłaniają, przekazują niezbędne dane pogodowe, meteorologiczne, a nawet – własnego bezpieczeństwa. Układ działa za pośrednictwem pierwowzoru rodzinnego – drzewo „matka”, drzewa „dzieci”, drzewa-„wnuki”.[17]

Inny ciężar gatunkowy  i n t e l i g e n c j i  roślin dowodzi niezbędnej potrzeby dogłębnego zastanowienia nad problemem. Wyobraźmy sobie maleńkie nasiono np. sosny. Samo jego wrzucenie w glebę nie świadczy jeszcze, że może ono już rosnąć i stać się wysokim i wiekowym drzewem.. Otóż to nasiono stanowi swojego rodzaju „bombę informacyjną”, która po trafieniu do gleby, uruchamia niezwykle skomplikowany proces odtworzenia życia, stawiając przed sobą (?!) poszczególne kwestie: Jaka jest aktualnie pora roku? Czy wilgotność gleby, jej nasłonecznienie i środowisko otoczenia stwarza korzystne warunki do podjęcia życia? Czy strefa wiatru spełnia oczekiwania i wymogi życia tejże rośliny? Czy zmieniające się pory roku i warunki klimatyczne nie zachwieją bezpieczeństwem rozwoju rośliny? W którym miejscu i po jakim czasie wypuścić życiodajne pędy? Jak i kiedy zorientować je do zapewniającego życie i pokarm Słońca? Po ile igieł (liści) umieścić na każdej gałązce by zapewnić roślinie dostateczną ilość dwutlenku węgla do procesu jej „karmienia”? Jak długi zbudować korzeń w celu stałego zabezpieczenia wody, witamin, niezbędnych do życia rośliny soli, minerałów…? Czy….? Jak…? Kiedy… ? Dlaczego…? a przecież w zewnętrznym wyglądzie to tylko wciąż maleńkie, suche i niby nic nie znaczące ziarenko sosny…  

 

Grafikę do opracowania wykonał – Patrycjusz Nikitenko

 

Jeżeli podoba Ci się moje pisanie szukaj mnie na stronach www.salon24.pl; www.historia.org.pl; www.racjonalista.pl;   

 

Literatura:

  • Bremens L., Wielka księga ziół, Warszawa 1991.
  • Goodall J., Mądrość i cuda świata roślin, Warszawa 2015.
  • Kiryk F., Jureczko A.(red.), Szkolny słownik biograficzny, Kraków 1996.
  • Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1991.
  • Paluch A., Zerwij ziele z dziewięciu miedz…, Wrocław 1989.
  • Sarwa A., Egzotyczne rośliny lecznicze w naszym domu, Warszawa 1989.
  • Szymczak M., Słownik języka polskiego, t. 1-3, Warszawa 1978-1981.
  • https//web.archive.org/web/20060216212017//http://www.hcs.ohio-state.edu/hort
  • http://en.wikipedia.org./wiki/Philibert_Commerson
  • http://en.wikipedia.org/wiki/David _Douglas_(botanist)
  • architekturakrajobrazu.info – Ogrody Boboli we Florencji
  • dinoanimals.pl

 

[1] Flora – ogół roślin występujących na danym obszarze, w określonej epoce geologicznej, a także w określonym środowisku ekologicznym. M.in.: flora bakteryjna, krajowa, podzwrotnikowa, wodna… Źródło: M.Szymczak, Słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa 1978, s. 598.

[2] Ogród – teren zajęty pod uprawę roślin ozdobnych lub użytkowych z wyznaczonymi alejkami, ścieżkami, rządkami, ozdobiony trawnikami, klombami kwiatów; Ogród kwiatowy, owocowy, warzywny, miejski, użytkowy… Źródło: M.Szymczak, dz.cyt., t. 2, Warszawa 1979, s. 495.

[3] Park – duży ogród powiązany przestrzennie i kompozycyjnie z warunkami naturalnymi oraz otaczającym krajobrazem z alejkami i ścieżkami spacerowymi; Park miejski, podmiejski, zdrojowy, pałacowy, dworski… Źródło: M.Szymczak, dz.cyt., t. 2, Warszawa 1979, s. 605.

[4] B.Palewski, Ogrody Boboli we Florencji – www.architekturakrajobrazu.info [dostęp: 2018.10.10., godz. 16.00]

[5] W.Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1991, s. 1038.

[6] W.Kopaliński, dz.cyt., s. 779-781(całość powyższej prezentacji).

[7] M.Szymczak (red.), dz.cyt., t. 2, s. 495.

[8] Tamże, s. 605.

[9] Daty ramowe: 1699-1777; formalnie bez wykształcenia, ponieważ „zaliczył” tylko miejscową szkołę lokalną, ale pozostawał jednym z pierwszych praktykujących uczniów botaników słynnego „ojca” systematyki roślinnej – Karola Linneusza; jego „ogród botaniczny” zamykał się na powierzchni około 8 akrów (32.000 m²) w miejscowości – Kingsessing, około 5 km od centrum Filadelfii w stanie Pensylwania; był bezsprzecznie jednym z odkrywców i zastosowania do masowej uprawy takich roślin jak m.in.: kalmia, ronodendron, magnolia; Źródło: https//web.archive.org/web/20060216212017/http://www.hcs.ohio-state.edu/hort    

[10] Daty ramowe: 1727-1773; z wykształcenia – lekarz, przez pewien czas nawet praktykował w tym zawodzie; podróżnik i badacz życia ziół i ludności wysp oceanicznych, m.in. Thaiti choć nie tylko, a także  życia w oceanie – on właśnie odkrył nowy gatunek delfina: delfin Commersona, wypatrzył go w Cieśninie Magellana; Źródło: http://en.wikipedia.org./wiki/Philibert_Commerson

[11] Daty ramowe: 1799-1834; był pierwszym mimowolnym alpinistą na kontynencie amerykańskim; w roku 1827 wprowadził do powszechnej uprawy – daglezję (drzewo iglaste z rodziny sosen); Źródło: http://en.wikipedia.org/wiki/David _Douglas_(botanist); J.Goodall, Mądrość i cuda świata roślin, Warszawa 2015, s. 103-110.

[12] J.Goodall, dz.cyt., s. 70.

[13] Tamże,  s. 74.

[14] Bukietnica Arnolda – wieloletnia roślina pasożytnicza lasów deszczowych, gdzie występuje w 15 gatunkach; generalnie występuje na Półwyspie Indochińskim, choć spotkać ją można również i w Indonezji na wyspie Borneo i na Sumatrze; Jako roślina pasożytnicza nie posiada własnych korzeni, łodyg i liści; rozwija się jedynie przy pomocy wijących się kłączy i urokliwych kwiatostanów; posiada największy kwiat roślin w Naturze: przeciętnie około 80-100 cm średnicy oraz wadze 10-12 kilogramów, kwitnący tylko około 5-7 dni raz na kilka lat; ma woń gnijącego mięsa; sam kwiat zbudowany jest z 5 olbrzymich bardzo mięsistych płatków zwanyc przez ludność tubylczą – trupim kwiatem; rekordowe skupiska kwiatostanów tej rośliny  mogą osiągać nawet 3 metry wysokości i osiągać wagę około 75 kg; Źródło: www.dinoanimals.pl [dostęp: 2018.10.03]

[15] J.Goodall, dz.cyt., s. 170-176.

[16] Tamże, s. 235-290.

[17] Tamże, s. 53-54.