January 1st, 2004
Bir geceni qadinla kecirmek 40 il hemin qadinin sagligina masturbasiya etmekden daha yaxsidir.
(Babek)
“Neftciler” metrosundan yuxarida bir kafe var. Kafenin divarinda kimse qelemle yazib:”Bura baxan peyserdir.” Bashqasi ona cavab yazib:’ Peyser ozunsen.” Tebii, movzu davam etdirilir. Divarda her gun yeni-yeni setirler peyda olur. Bele ciddi movzuya xalqimiz laqeyd qala bilmez. Kafenin divari chata donub.
Bunu yazmaqda meqsedim nedir?
Analar, bacilar, biz ibtidai icma qurulushunda yashayiriq. Amma dash dovrunde, tunc dovrunde yashadigimizi demek bir az lovgaliq olar. Bizimki necis erasidir. Tek ona gore yox ki, necisin icerisinde yashayiriq, poxun icine uzanib siqaret cekirik. Yox! Bizim milli incesenetimizin bir cox novleri birbasha ve ya dolayisiyla necis uzerinde qurulub.
Azerbaycanda hami sher yazir. Ishsizlikden, bekarciliqdandir. Hetta ish o yere chatib ki, zelimxan yaqub da sher yazmaga bashlayib. Ve azerbaycan sheri, musiqisi, heykelterashligi necis realizmine en gozel subutdur. Obrazli shekilde desek, bir cox incesenet eserleri (eger eser demek olarsa) qelemden, texeyyulden, yaradiciliqdan yox, anusdan gelir. Sozu deyib subut elemedinse, apar tulla Balaxani zibilliyine.
Analar, bacilar, bir insanin ev, mashin almaq, sanatoriyaya getmek ucun “Lenin” poemasi yazib 1988-den sonra Lenine tupurmesi, nemet penahov haqda sher qoshmasi necis janri deyilmi? Deyilse, deyin ki, deyil. Amma necis janridir. Vallah necis janridir. Her dovrun rehberine poema qurashdirmagin adi zamanin nebzini tutmaq deyil. Bunun qisa ve sade adi necis realizmidir. Xetrinize deydise, gedin minin metroya. Qardashlar, yashadigin beshmertebeli eve 10 metr uzunlugunda balkon artirib o binada yashayan onlarla insanin heyatini tehlukeye salmaq necis arxitekturasidir. Evine taxtadan balkon duzelden, beshmertebeli binani shikest eleyen, sonra da gedib atasina mermerden bashdashi qoyan adamin inami necisden qaynaqlanir.
Analar, bacilar, uzumu size tuturam. Sehv ediremse, bagishlayin, uzume tupurun. Haqqiniz var. Bir alvercinin qizinin ad gunune, oglunun sunnet toyuna mahni yazan bestekarin yaradiciligi necis uzerinde qurulub. Bir qessabin qebrinin ustunde qessabi elinde kitab tesvir eden heykelterashin ishi necis realiziminin mehsulu deyilmi?
Xahish edirem, analar, bacilar, demeyin ki, senetkar da aile saxlayir, corek qazanmalidir. Xahish edirem bele demeyin. Inciyerem. Onda bele cixir ki, Dostayevski ogrash olub? Onda bele cixir ki, Sabir axmaq imish?
Necis janri insanin qelbinden gelir. Ilk elverishli fursetde o fishqirmali, uze cixmalidir. Sovet hokumeti ne qeder chalisdisa, meyxanaya qalib gele bilmedi. Kosmosu feth eleyen bir dovlet agaselim cildagin qarshisinda aciz qalmishdi. Inanin, cox ciddiyem, Hitlere qalib gelen kommunistler Bakinin dar kucelerine yigishib meyxana deyen, xoruz bogushduran adamlarla bacarmadilar. Niye ? Cunki necis janri ciddi, olmez, esrlerin sinagindan cixmish bir janrdir. Onunla zarafat etmek olmaz.
Tekrarciliq olmasin, necis janri azerbaycanda ciceklenmekdedir. Artiq prosese start verilib. Eger edebiyatda, musiqide necis tam gorunmurse, tesviri incesenetde tam eksinedir. Oz necislerinden heykel duzeldib guneshin altinda qurudan, bezen de hemin heykele sitayish eden ushaqlar namelum sebeblerden azerbaycanda daha cox dogulurlar. Ve bedbextlikden, bu ushaqlar boyuyende de xobbilerini unutmurlar. (yaxud da unuda bilmirler) Azerbaycandaki ictimai ayaqyolularda adamlar necisle butun nesil-necabetlerinin adlarini qapiya, divarlara yazirlar. Baki-Tbilisi qatarinda unitazin qarshisindaki divarda qelemle « K+M=ebedi sevgi » sozlerini oxuyanda hansi hissler kecirdiyimi tesvir etmeye acizem. Quruyub qaldim. Qanim dondu. Xahish edirem, meni duzgun basha dushun. Necisle sevginin sintezinden yaranan bir mehebbetin temizliyine shubhe etmirem. Bu alovlu mehebbet qarshisinda bash eyirem. Lazim gelse, lap diz de cokerem. Elbette, azerbaycan insaninin oz sevgisini unitazda xatirlamaga mecbur oldugunu da anlayiram. Gencler arasinda ev problemi yashanir.Amma hemin anlari unitazla uzbeuz divarda ebedileshdirmek.... inanin, soz tapa bilmirem. Insan ne qeder qizmar hisslere malik olmalidir ki, gece saatlarinda bu sozlerle qatar divarlarini bezesin ?
Hetta qobustanda dash uzerine resm ceken senetkar bele necise muraciet etmemishdi, ede bilmemishdi. Vehshi qurur onun qarshisini almishdi. Hemin o qurur ki, indi bir cox hemyerlilerimiz ondan mehrumdur.
Sonda nikbin notlara koklenek.
Oz sevgisini tualet divarlarina hekk etmekden cekinmeyen bir millete olum yoxdur.